Laten we voorop stellen dat de zon heel veel positieve effecten heeft. Zonlicht en warmte geven veel mensen een goed gevoel en zonlicht is ook nodig om het lichaam goed te laten functioneren. Zo wordt als zonlicht op de huid schijnt vitamine D aangemaakt dat zorgt voor sterke botten en een goed werkend immuunsysteem. Maar té veel zon is dus niet goed. Wij als duursporters zijn nu eenmaal veel buiten te vinden en dus staan we in een seizoen veel bloot aan ultraviolet licht (UVA- en UVB-straling). Klaziena Politiek, die als dermatoloog verbonden is aan Medisch Centrum Leeuwarden, komt dan ook niet alleen in haar vrije tijd veel duursporters tegen, maar ook tijdens haar werk. “Wie veel buiten sport is vanzelfsprekend ook meer en langer in de zon en als je je huid niet goed beschermt, loop je meer kans op zonneschade”, vertelt zij.

Langdurige zonblootstelling, maar ook een aantal keer flink verbranden, vergroot het risico op huidkanker. Zo kunnen ruwe, harde plekjes op de handen en het gezicht ontstaan (actinische keratosen) als tekenen van zonneschade. Zonblootstelling is een belangrijke risicofactor van huidkanker. Huidkanker komt in Nederland steeds vaker voor. Op dit moment krijgt 1 op de 5 mensen met huidkanker te maken. De meest voorkomende vormen van huidkanker zijn het basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom, huidkankersoorten die over het algemeen goed te behandelen zijn.  Maar ook het melanoom, een agressieve vorm van huidkanker, komt steeds vaker voor. “Het is een feit dat duursporters door zonblootstelling meer risico lopen om huidkanker te krijgen. Ik zie dan ook relatief veel langeafstandslopers en mensen die veel hebben gefietst in mijn praktijk”, vervolgt Politiek.

Belangrijk is om in het voorjaar en de zomer zonnebrandcrème te gebruiken. Let op de zonkracht, in de zomer kan zelfs als het bewolkt is, je huid verbranden. Tegenwoordig worden in de weersvoorspellingen niet alleen de verwachte temperaturen aangegeven maar wordt er ook een zonkrachtwaarschuwing gegeven.

Hoe snel je verbrandt hangt af van je huidtype. Mensen met een licht huidtype verbranden sneller dan mensen met een donker huidtype. “Ik smeer me altijd minimaal twintig minuten voor een training in met een goede, waterbestendige zonnebrandcrème met minimaal factor 30”, vertelt Politiek die in haar studententijd in Groningen roeide en sinds 2012 aan triathlon doet. “Tijdens de lange fietstrainingen doe ik om de twee, drie uur zonnebrandcrème op mijn gezicht en armen. Dat is een vaste gewoonte geworden.”

Als oud-roeister weet Politiek uit ervaring dat je in en op het water helemaal moet oppassen. Water weerkaatst het licht waardoor je sneller verbrandt. “Vergeet je rug, je billen en de achterkant van je benen niet als je in buitenwater zwemt. Op heel zonnige dagen zwem ik zelf nog wel eens met een surfshirt. Die zitten vrij strak en anders zorgt het door de weerstand ook nog eens voor een extra trainingseffect. En het is beter voor het milieu want al die crème belandt uiteindelijk in het water.”

Ook tijdens langere wedstrijden heeft Politiek standaard een miniverpakking zonnebrandcrème mee in het tasje op de bovenbuis. “Natuurlijk draait het in een wedstrijd om snelheid, maar als je een triathlon doet in zonnig weer en je meer dan tien uur aan het sporten bent, dan is het toch wel belangrijk om je goed te beschermen. Ik deed zelf drie jaar geleden in Maastricht mijn eerste hele triathlon en het was met ruim 30 graden een erg zonnige dag. In sommige Ironman-wedstrijden heb je speciale sunscreen teams die atleten na het zwemmen en het fietsen van top tot teen insmeren met zonnebrandcrème, maar die waren er in Maastricht niet. Na het zwemmen en het fietsen gebruikte ik dan ook een spray lotion, dus daar ben je zo mee klaar, en tijdens het fietsen heb ik mijn gezicht en bovenarmen nog eens extra ingesmeerd.”

Heb je een langere triathlon in een warm land op het programma staan, of wordt er mooi weer voorspeld in Nederland, houd daar dan ook rekening mee in je kledingkeuze. “Voor een lange triathlon is het goed om te kiezen voor een triathlonpak dat je rug, schouders en bovenarmen bedekt. En draag een petje of zonneklep en zonnebril tijdens het lopen. Veel merken hebben tegenwoordig ook UV-werende triathlonpakken en mouwstukken die je kunnen beschermen als je niet met zonnebrandcrème in de weer wilt tijdens een wedstrijd.”

Spot the Dot is op zoek naar een sportieve Nederlandse huidkankerpatiënt voor een leuk project deze zomer als onderdeel van de campagne Faster than Skincancer. Heb jij huidkanker gehad of onderga je nu een behandeling voor je melanoom, neem dan geheel vrijblijvend contact op met Marije via contact@spotthedot.org