Solo, zo heet het innovatieve systeem dat stayeren in triathlonwedstrijden en tijdritten in de nabije toekomst moet tegengaan. Solo – gebaseerd op uitermate nauwkeurige positiebepaling met satellieten – is een idee van de 38-jarige Jeroen Visser uit Utrecht. Het Innovatiefonds van sportkoepel NOC*NSF heeft ruim 50.000 euro toegezegd om het idee de komende periode verder te ontwikkelen.

Nog deze zomer wordt Solo getest bij drie NTB-wedstrijden, plant Visser. Tijd voor een gesprek met een praatgrage alleskunner die zichzelf liefst ‘algemeen specialist’ noemt. Voor de goede orde: zijn idee is níet geboren uit frustratie. “Ik vind het überhaupt onzin dat er regels bestaan, maar die discussie gaan we nu niet voeren, toch?”

In de achtertuin van Jeroen Visser, bij de schommel en het schuurtje, staat een relaxstoel. Wanneer de Utrechter zich volledig ontspannen voelt, gaat hij er in zitten om ideeën te bedenken. Tenminste, als het weer het toelaat. Anders gaat hij op zijn door Martin Visser ontworpen (slaap)bank liggen, in Vissers ogen het mooiste meubelstuk dat er bestaat.

Terwijl hij naar de blaadjes aan de boom of naar het plafond kijkt, borrelen binnen een minuut of twintig minstens 80 ideeën bij hem op. Van een systeem om inschrijvingen voor toetsen overbodig te maken en een (prijswinnende) publicatie op de biënnale van Venetië tot een waterdicht, tweedelig kostuum. “Als ik eenmaal bezig ben met dingen bedenken, ben ik niet meer te stoppen”, grijnst hij.

De Utrechter verdient vanaf april zijn geld als directeur bedrijfsvoering bij de Hogeschool Amsterdam, tot voor kort was hij manager Faculteitsbureau bij de Haagse Hogeschool. En hij is een bovengemiddeld goede triatleet. Met Team Vleck komt hij dit jaar uit in de derde divisie, maar zijn hart ligt bij hele triathlons. Zijn mooiste prestatie tot nu toe: een tweede plek overall bij de Frysman, in 2018. Zijn tijd: 9:44. Ook is hij trots op de 9:26 in Almere, eveneens volbracht in 2018, goed voor een tweede plek in zijn agegroup. Ooit wil hij onder de magische grens van 9 uur duiken. “Ik weet bijna zeker dat dat gaat lukken.”

Afgelopen zomer fietste hij met zijn roestige Cannondale het halve land door. In vijf dagen tijd trapte hij door de provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland, Zeeland, Flevoland, Gelderland en Overijssel. Zevenhonderd kilometer in zijn uppie, met minimale bepakking. Veel regen, veel wind mee, veel noedels: Visser was gelukkig. Op dag drie zat hij met een bord havermout voor zijn tent, op een camping nabij Velsen. Het was een uur of elf in de ochtend, Visser voelde zich volledig ontspannen. Wanneer hij thuis in Utrecht zou zijn geweest, was Visser in zijn relaxstoel gaan zitten, nu zat hij – dan maar iets minder comfortabel – voor zijn tentje.

Ineens was daar, bijna uit het niets, een idee: een anti-stayersysteem voor triatleten. Visser had kort daarvoor geluisterd naar Triathlonbroers, een podcast van de gebroeders Scheltinga over, hoe kan het anders, triathlon. In deze aflevering werd stevig gediscussieerd over stayeren tijdens triathlonwedstrijden. Een doorn in het oog van veel triatleten én van de NTB.

Terwijl Visser de laatste happen havermout naar binnen werkte, zag hij een soort tracking device voor zich dat op het stuur van een racefiets kan worden geplaatst. Een apparaatje dat zou moeten werken op basis van een satellietsysteem. Visser belde direct een bevriende ‘mega nerd’ (zijn eigen woorden) op, in elk geval iemand die veel verstand heeft van locatiebepaling. “Een eerste check, om te verifiëren of dit idee überhaupt een kans van slagen heeft”, vertelt de Utrechter. Tien minuten later was een serieus idee geboren.

En nu doorpakken, dacht Visser. Hij besloot de directeur van de Nederlandse Triathlon Bond een kort mailtje te sturen. ‘Beste Rembert’, zo luidde de aanhef. ‘De laatste tijd is er veel gepraat over stayeren en de handhaving hiervan, onder andere bij het NK halve afstand. Nu denk ik dat het mogelijk is om hier een technologische oplossing voor te maken. Zou de NTB geïnteresseerd zijn om hieraan mee te werken en eventueel bij te dragen? Indien mogelijk kom ik het graag eens toelichten in een persoonlijk gesprek. Hartelijke groeten, Jeroen Visser’.

Tot zijn grote verbazing reageerde NTB-directeur Rembert Groenman binnen een uur. “Hij stond open voor een gesprek, stond in de mail. Ik was eigenlijk zo geschrokken van zijn snelle reactie, dat ik hem pas na een week of drie terug mailde.” En zo gebeurde het dat Visser werd uitgenodigd om naar het nationaal sportcentrum op Papendal te komen, waar de NTB is gehuisvest. “Ik kreeg alle ruimte om mijn idee toe te lichten. De NTB zat, en zit, toch flink in de maag met stayeren. Het was een heel prettig gesprek. Rembert en ik hadden een goede klik. Nog steeds trouwens.”

De triathlonsport heeft de laatste jaren flink aan populariteit gewonnen, tot groot genoegen van de NTB en iedereen die van triathlon houdt. Met als gevolg dat verenigingen groeien en steeds meer mensen aan wedstrijden meedoen. Hartstikke mooi natuurlijk, maar een drukker parcours heeft ook een keerzijde: het stayerprobleem wordt groter. Controle gebeurt door juryleden die achterop een motor zitten. De pakkans is klein, bovendien meten ze met het blote oog, dus onnauwkeurig. Verder is de bewijslast achteraf nihil, aldus de NTB. Het leidt – steeds vaker – tot frustratie en discussie.

Visser overlegde een paar keer met Groenman, ook was hij een van de sprekers bij het jaarlijkse NTB-congres. Zelf heeft hij een eerste prototype gemaakt, nu gaat Protoworkz er mee aan de slag. Protoworkz ontwikkelt en produceert elektronische producten voor onder meer start-ups, gerenommeerde leveranciers én Jeroen Visser. Het moet wat hem betreft een echte live tracker worden, dus méér dan alleen een anti-stayersysteem. Zodat de thuisblijver een triatleet of wielrenner tijdens een wedstrijd via een app kan volgen.

Bestaat zoiets niet al een tijdje? Nee, zegt Visser resoluut. “Ze noemen het een live tracker, maar de beweging van een triatleet is gebaseerd op prognoses, aan de hand van een aantal meetmomenten onderweg. Daar komt geen satelliet bij kijken en is dus ook niet echt live.” Hij denkt dat zijn uitvinding aardig nauwkeurig is, met een afwijking van circa zestig centimeter.

Vissers idee is niet geboren uit frustratie, erkent hij. De Utrechter ergert zich ook niet aan triatleten die stayeren. “Wie ben ik om daar wat van te vinden? Ze moeten het zelf weten. Ik vind het überhaupt onzin dat er regels moeten bestaan, maar dat is een ander verhaal. Als triatleet doe ik mijn best om niet te stayeren, al zoek ik wel het randje op, veel meer kan ik er niet over zeggen.”

Feit is dat stayeren een onderwerp van flinke discussie is, stelt Visser vast. “Dan kun je twee dingen doen: de regels aanpassen of sjoemelen onmogelijk maken. Je moet het zo zien: ik had ineens een idee en ben dat verder gaan uitwerken. Het is mijn antwoord op een probleem dat speelt in onze sport. Over regels en handhaving ga ik niet.”