Geen atleet is hetzelfde. Dat blijkt wel als een virus het ‘normale leven’ wereldwijd plat legt en vervolgens de ene tirathlon na de andere gecanceld wordt. Waar de één het trainen op een laag pitje zet en op zoek moet naar nieuwe motivatie, trapt de ander het gaspedaal juist verder in vanwege nieuwe mogelijkheden. Veel hangt af van de persoonlijke situatie van atleten, stellen coaches Bas Diederen, Hylke Sietzema en Sarissa de Vries eensgezind vast.

Thuis moeten zijn voor kinderen die ineens niet meer naar school gaan, meer tijd hebben om te trainen omdat je niet naar het werk kan of juist extra hard moeten werken omdat je als cardioloog op de intensive care werkt. “Elke situatie kwam voor”, zegt Hylke Sietzema van Tri2one Coaching. “En elke situatie vraagt een andere aanpak van coaches. Je moet je kunnen inleven in de atleet en je realiseren dat het sporten voor een niet-professional nooit op de eerste plaats mag staan. Het klinkt misschien raar, maar dat maakt deze periode bijzonder interessant en uitdagend voor ons.”

Hoe verschillend ieders persoonlijke situatie ook is, als triatleten zitten we allemaal in hetzelfde schuitje, merkt triathloncoach Sarissa de Vries op. “Dat maakt deze tijd bijzonder. De situatie is groter dan de individuele atleet, waardoor de meesten het goed hebben weten te accepteren dat het even niet anders is en de volksgezondheid voorop staat. Dit is anders dan wanneer je bijvoorbeeld kampt met een blessure. Als de race doorgaat zonder jou is het een stuk moeilijker te accepteren.”

Bovendien was het een geleidelijk proces, vult Bas Diederen van Team Upgreat aan. “In eerste instantie werden races verplaatst in plaats van geannuleerd. Dat maakte de shock minder groot. Verplaatsen betekent nog meer tijd om je voor te bereiden.” De meeste atleten die Diederen begeleidt, hadden dan ook niet direct een motivatieprobleem toen de gevolgen van de coronacrisis duidelijk werden. “Ik probeer atleten ook altijd voor te bereiden op tegenslagen. Als iets niet gaat zoals gedacht, hoe los je dat dan zelf op?”

Nu voor vrijwel iedere atleet het doel op de lange baan is geschoven, hebben de coaches wat aanpassingen gemaakt in de schema’s. “Met name voor atleten die A-races in het begin van het seizoen gepland hadden moest er snel geschakeld worden”, vertelt Sietzema. “Een volledig wedstrijdspecifieke voorbereiding was, gezien de adviezen van (sport)artsen, niet verstandig en vooral niet nodig. Voor iedereen die in het tweede deel van het seizoen wilde pieken hoefde er in de eerste weken niet veel te veranderen. De meeste triatleten waren nog met de basis bezig.”

De Vries is trots hoe haar atleten zich hebben weten te herpakken en te focussen op doelen die in deze periode wel haalbaar zijn. In hoeverre het trainingsschema daarop aangepast moest worden, wisselde per atleet, geeft zij aan. “De tussendoelen waren heel verschillend. Van het aanpakken van een aantal valkuilen als voeding, herstel of belastbaarheid tot het verbeteren van een pr, meedoen aan een virtueel evenement of het halen van een ultieme uitdaging waarvoor normaal geen tijd is in het wedstijdseizoen. Maar ook een ‘tussenjaar’ met vooral wat leuke activiteiten kan goed werken. Het hangt er vanaf waar je als atleet motivatie uit haalt of waar de grootste winst te halen valt om beter voor de dag te komen op het moment dat racen weer mogelijk is.”

“Ik denk dat iedere triatleet afgelopen periode wel zijn of haar moeilijke momenten heeft gehad”, vervolgt De Vries. “Een race waar je nog lang hoop op hebt gehouden en die toch wordt gecancelled, is bijvoorbeeld erg zuur. Maar het biedt ook de kans om te werken aan iets anders en zo weer iets positiefs uit deze periode te halen. Alles om uiteindelijk als betere atleet óf mens (of allebei) weer verder te gaan.”

Sietzema beaamt: “Een deel van de triatleten richt de pijlen nu volledig op 2021. Daarvan zeggen wij: dit is je beste en meest gedegen, onverstoorde voorbereiding op een seizoen ooit. We merken dat de motivatie van atleten over het algemeen verrassend goed is. Balen mag natuurlijk ook wel even. Het zou niet goed zijn als je doel wegvalt en dit niets met je doet. Vanaf eind maart zijn wij één op één zeer reëel geweest richting onze sporters en hebben ook het scenario geschetst dat er dit seizoen helemaal geen races zouden zijn. Ook zorgden we op dat moment al voor een alternatief plan waarmee het vangnet al gecreëerd was op het moment dat de meeste doelen wegvielen. We hebben iedereen goed gemotiveerd kunnen houden en nu nog, dat is prachtig om te zien. Dit maakt coaching zo mooi.”

Diederen merkt dat hij weinig heeft hoeven doen om atleten te motiveren en eventuele alternatieve doelen te vinden. “Vaak komen ze zelf met allemaal ideeën en is het aan mij alleen de taak dit in goede banen te leiden. Een tijdritje voor jezelf, een 10 kilometer lopen… kies vooral dingen uit die je leuk vindt. Ik grijp alleen in als het te gek wordt.” Over het algemeen is het volgens de coach niet nodig geweest zijn atleten te behoeden voor valkuilen. “Er verandert ook niet zo veel, alleen de datum van een doel. En als het plan goed is, dan is een wedstrijd niet anders dan doen wat je in trainingen hebt gedaan. Sommige mensen verwachten dat er iets magisch gaat gebeuren. Natuurlijk is een grote wedstrijd wel een magische dag, maar je doet datgene wat al in je zit.”

Welke uitdaging je als triatleet ook aangaat, doe het gedegen, doordacht en mét een gestructureerd plan. Dat is de visie van Sietzema. “Ad hoc reacties, paniekvoetbal en plotseling grote uitschieters in intensiteit of volume, zijn voor ons absolute don’ts. Deze zaken hebben altijd een grote impact op je lichaam en weerstand.” De virtuele races van IRONMAN vroeg in het voorjaar, waren volgens hem dan ook zelden een goede keuze. “De meeste atleten zaten nog helemaal niet op het volume en op de juiste intensiteit om een goede verantwoorde halve triathlon te volbrengen. Toch was de drang er voor velen wel, soms zelfs week na week. Individueel en via webinars hebben we onze atleten goed inzicht kunnen geven in de theorie achter trainingsleer. Dat leidt tot verstandige keuzes.”

“In het begin van de coronaperiode was het hoog houden van de weerstand de grootste prioriteit”, vult De Vries aan. Dus focussen op voldoende rust en niet te lang of te hard trainen. Inmiddels kunnen weer wat meer de grenzen worden opgezocht. Maar de weerstand op peil houden blijft belangrijk, zeker als er een tweede golf komt.” Een absolute don’t volgens De Vries is het opzoeken van de grens op de fiets op een onveilig parcours. Zodra de wedstrijdmodus aangaat wordt er toch wat minder opgepast op ander verkeer en dat levert onveilige situaties op, aangezien parcoursen momenteel niet zijn afgesloten.”

Wil je dit jaar toch iets extreems doen? Iets out of the box? “Vooral doen”, besluit Sietzema, “maar wel doordacht en structureel bouwend naar dat moment. Dan ben je beter voorbereid, geniet je meer en is de kans op blessures en een dal erna kleiner. En het állerbelangrijkste: je hebt jezelf een langere periode structuur en motivatie geboden.”