Lifestyle

(Top)sportgeluk

Jeroen Kreule

Schrijft achtergrondverhalen, doet interviews en verzorgt trainingstips voor Transition


Renée Tijdink

Fotograaf met een passie voor sport en hardlopen in het bijzonder.


Leestijd: 12 min

Maya Kingma (25) beleefde een bizar, maar ook bijzonder goed jaar. Ze rondde haar master cognitieve neurowetenschappen met succes af, ze ging samenwonen met vriend Gijs en -niet in de laatste plaats – drong ze in 2020 definitief door tot de wereldtop in de triathlonsport. Jeroen Kreule zocht haar op in Maastricht.

Maya Kingma werd zesde op het sterk bezette WK in Hamburg, ze pakte een derde plek bij de World Cup in Karlovy Vary en won Ironman Maastricht 5i50. Resultaten om u tegen te zeggen, maar er zit volgens trainer Louis Delahaije nog meer in het vat. Haar doelen voor 2021? Een vaste waarde zijn in de top tien van de wereld en vlammen op de Olympische Spelen in Tokio. De basis voor een maatschappelijk carrière is gelegd, maar ze heeft vooralsnog gekozen voor een leven als fulltime triatlete. Een interview over wrikken in een badkuip, hackers, een baaldag en emancipatie.

 

 

Dit bericht bekijken op Instagram

 

Een bericht gedeeld door Maya Kingma (@mayakingma)


Wrikken in een badkuip

Hippe koffietentjes zat in Maastricht, stad van het goede leven. Dat weet ook liefhebber Maya Kingma. Door die verdomde coronacrisis is ergens binnen zitten echter geen optie. Dan maar meeneemkoffie (en -thee) van Coffeelovers op Plein 1922, waar de goedgemutste barista een dubbele espresso en een Chai Latte maakt. Het is een doordeweekse namiddag in november, in de buitenlucht is het gelukkig prima toeven. Maya heeft een bankje uitgekozen in het Charles Eyck Park, een stadspark aan de rand van de wijk Ceramique in het centrum van Maastricht. De zon schijnt, het is nagenoeg windstil, terwijl Maya over de Maas tuurt. Maya – geboren en getogen in Breda – houdt van water. Zwemwater, om precies te zijn. Toen ze in groep acht van de basisschool zat, lag ze al minstens tien uur per week in het water. Dat de koffietentjes en restaurants tijdelijk dicht zijn, daar kan ze nog net mee leven, ook al heeft ze te doen met de hardwerkende horecaondernemers die dit jaar harde klappen krijgen. Maar dat de zwembaden voor de tweede keer dicht zijn, is net iets moeilijker te verkroppen. “Het is een gek jaar, maar een ding heb ik wel echt geleerd: ik ga nooit meer twee maanden niet zwemmen. Ik heb zelfs een keer in een badkuip geprobeerd te wrikken, om te kijken of ik nog een beetje watergevoel had.”

“Ik ga nooit meer twee maanden niet zwemmen. Ik heb zelfs een keer in een badkuip geprobeerd te wrikken, om te kijken of ik nog een beetje watergevoel had.”

In tegenstelling tot de meeste triatleten is Maya is een technische zwemmer, in plaats van een krachtzwemmer. “En zwemtechniek moet je simpelweg onderhouden. Toen ik na die twee maanden weer in het zwembad lag, was ik het gevoel kwijt. Ik lag te ploeteren in het water. Ik zwom niet efficiënt, had meer slagen dan anders nodig om de overkant te halen.” Als langebaanzwemster won Kingma op jonge leeftijd verschillende nationale titels. Naast zwemmen zat ze af en toe op een mountainbike, ook liep ze – net als haar ouders – regelmatig hard. Min of meer bij toeval deed ze in 2010 mee aan het NK crossduathlon in Etten-Leur. Tot haar eigen verbazing won ze in haar leeftijdscategorie, de stap naar triathlon was snel gemaakt. In 2013, na het behalen van haar vwo-diploma, verhuisde ze naar het Nationaal Trainings Centrum (NTC) in Sittard. Om met trainer Louis Delahaije te spreken: door het vele zwemmen had Maya een grote motor, maar was ze niet zo belastbaar. “Als je in het water ligt, voel je geen zwaartekracht. Je hoort wel vaker dat pure zwemmers sneller loopblessures oplopen. Ik heb ze allemaal gehad, vermoed ik. Shinsplint, overbelaste knie, gescheurde enkelbanden, achilles, verschillende stressfracturen. Ik moet nog steeds een beetje oppassen, ik loop minder dan een gemiddelde triatleet, maar door anders te trainen ben ik ben een stuk belastbaarder geworden. Al twee jaar heb ik geen blessures.”


Intrinsieke motivatie

Het jaar 2020 begon voor Maya een tikkie vervelend. Ze had haar zinnen gezet op het afronden van haar studie in maart, vlak voor de start van het internationale wedstrijdseizoen. Cybercriminelen hadden eind december vorig jaar echter het netwerk van Maastricht University aangevallen. “Net als heel veel anderen was ik door die hackers mijn data kwijt. Met als gevolg dat ik niet op tijd kon afstuderen. Niet veel later kwam die coronacrisis. Het goede nieuws was dat ik uiteindelijk wel weer de beschikking kreeg over de data voor mijn afstudeeronderzoek, maar dat triathlonwedstrijden een voor een werden gecanceld. Daardoor heb ik vlak voor de zomer toch mijn studie kunnen afronden. Ik vond het wel raar dat op een heel laat moment werd besloten de Olympische Spelen niet door te laten gaan. Die beslissing had van mij eerder mogen vallen.”

“Gijs had dezelfde klachten. Het zou goed kunnen dat we corona hebben gehad, er werd toen nog niet op getest. Ik heb die maand bar weinig getraind. Als ik een uur op de fiets zat, was dat al lang.”

Maya, nuchter als ze is, legde zich er in elk geval vrij gemakkelijk bij neer dat er nauwelijks tot geen wedstrijden waren. Natuurlijk leeft ze om te racen, maar uit trainen haalt ze minstens zo veel plezier. Anders gezegd: niemand hoeft haar te motiveren om te trainen, die intrinsieke motivatie is groot genoeg. Toch ging het trainen een week of vier niet zoals ze wilde. Dat was in het voorjaar. “Ik had op zich wel zin, maar was steeds zo vermoeid. Gijs had dezelfde klachten. Het zou goed kunnen dat we corona hebben gehad, er werd toen nog niet op getest. Ik heb die maand bar weinig getraind. Als ik een uur op de fiets zat, was dat al lang.”


'Maya focust op het proces'

Rare lui, triatleten. Die zitten vijf uur op een fiets, gaan ze daarna nog een uur rennen… Maya’s vriend Gijs Brouwer (33) – ooit een verdienstelijk wielrenner – moet een beetje lachen om zijn eigen woorden. “Vanuit de wielerwereld werd er zo tegen triatleten aangekeken. Althans, dat is mijn ervaring. Wielrenners trainen veel, ik deed dat ook, maar triatleten trainen echt heel veel.”

Maya en Gijs leerden elkaar kennen tijdens een mountainbikeclinic in het najaar van 2019. Hij verzorgde de clinic, een seizoenafsluiter van Maya en haar teamgenoten van Ferro Mosae. Het klikte al snel, ze wonen intussen samen in Maastricht. “Door de coronacrisis zagen we elkaar heel veel, dus we hebben elkaar in relatief korte tijd goed leren kennen. Het is leuk en gezellig. Als er maar chocola in huis is.” Gijs en Maya fietsen veel samen en zijn aardig aan elkaar gewaagd. “Op het vlakke ben ik nog steeds sneller, op de korte klimmetjes soms ook, maar Maya is een sterke fietser en weegt weinig. Dus op een lange klim moet ik in haar mijn meerdere erkennen.”

Gijs was op weg om profrenner te worden. “Ik was een Continental-renner en verdiende een klein beetje geld. Ik heb in die periode met jongens als Robert Gesink gefietst, maar ik was niet goed genoeg om echt door te breken. Tot mijn 23ste heb ik zeer fanatiek gefietst, daarna ging het een paar tandjes minder.”

Hij fietst nu 4 a 5 keer per week, meestal samen met Maya. Lopen en zwemmen zijn niet zo aan hem besteed, dus Gijs zal zelf niet zo snel aan de start van een triathlon verschijnen. “Ik ga soms mee als ze in open water gaat zwemmen, maar dan vooral omdat ze dan niet alleen is. Om misverstanden te voorkomen: ik zwem dan niet met haar mee, maar houd een beetje toezicht.”

Hij heeft zijn vriendin afgelopen jaar slechts één keer live in actie gezien tijdens een race: dat was eind september, bij Ironman Maastricht 5i50 in september. Maya won de race, hij ving haar op bij de finish. De andere twee wedstrijden (WK sprint in Hamburg en World Cup in Karlovy Vary) heeft hij springend op de bank via een live verbinding op zijn laptop gevolgd.

Gijs heeft Maya leren kennen als een persoon die altijd aan anderen denkt. Dat is een fijne eigenschap, maar als topsporter moet je soms ook keuzes durven maken waarbij je iets minder sociaal moet zijn. Ze is bovendien een leergierig persoon. “Als ik iets vertel dat anders is dan ze zelf denkt of van anderen heeft gehoord, blijft ze net zo lang doorvragen tot ze mijn mening snapt en zelf een overweging kan maken.”

Maya gaat volgens Gijs op een prettige manier om met haar sport. “Ze traint veel, en eigenlijk altijd met plezier. Ze is ook kritisch naar zichzelf en wil zichzelf constant verbeteren. Maya is vooral gefocust op het proces, niet eens zozeer op de uitkomst. Het stereotype beeld van een professioneel triatleet is dat hij of zij al het eten en drinken afweegt: dat doet ze gelukkig niet. Ze gaat heel gezond om met haar sport. Mooi om te zien. Net als de vooruitgang die ze boekt.”

Maya Kingma interview

Killersmentaliteit

Wat haar misschien het meeste pijn deed, was dat haar favoriete Heuvelland in april op slot ging. “Vanuit mijn huis kijk ik uit op de Sint-Pietersberg, een kilometer of twee verderop. Het is mijn favoriete plek om te lopen. Verder dan dat kwamen we ineens niet meer. Zelfs de Bemelerberg was al off limits. Bovendien gingen Duitsland en België op slot. Het voelde alsof een stuk vrijheid werd ontnomen. Ik denk dat de rest van Nederland niet echt heeft beseft wat er in deze regio aan de hand was.” Maya besloot een baaldag in te lassen, samen met Gijs. Ze zijn hun huisje niet uit geweest en hebben een hele dag series gekeken op Netflix. Haar favorieten? Detectiveachtige series, Undercover en Modern Family. Haar vorm heeft niet te lijden gehad onder de crisis en de intelligente lockdown. Zo liep ze in mei met gemak een persoonlijk record op een zelf uitgezette tien kilometer. “Mijn doel was onder de 36 minuten, ik liep uiteindelijk 34.50.”

 

Ze heeft dit jaar uiteindelijk aan drie races meegedaan, met aansprekende resultaten. Het biedt perspectief voor 2021, het jaar van de Olympische Spelen. Ze voelt dat ze sterker en sterker wordt, hopelijk kan ze nog flinke stappen maken met fietsen en lopen. Ook heeft ze – meer dan voorheen – een killersmentaliteit ontwikkeld. “Ik was nog wel eens te lief.” Ze begint te lachen wanneer om een voorbeeld wordt gevraagd. “Het is lang geleden hoor, in 2013 tijdens het WK junioren. Ik had niet snel genoeg gezwommen, maar had gelukkig goede fietsbenen. Ik ben als een malle gaan trappen. Tijdens de inhaalrace zei ik tegen verschillende meiden: kom maar in mijn wiel hangen. Dat gebeurde ook. Als ik niet zo lief was geweest, was ik een paar plaatsen hoger geëindigd.”

Blik op Tokio

In de wereldtop gaat het soms hard tegen hard, is niemand lief voor elkaar. Ze denkt terug aan World Triathlon Series (WTS) in Yokohama, in 2019. Ze kreeg het aan de stok met de Britse Jessica Learmonth. “Toen ik haar tijdens het lopen inhaalde, begon ze ineens te schelden. Ze was boos omdat ik tijdens het fietsen alleen maar in haar wiel had gehangen, zei ze. Ik heb geprobeerd om op kop te rijden, maar als zij overnam, ontstond er een gat van twee of drie meter. Het ging te hard. Ik werd zevende, mijn beste prestatie ooit, maar kwam huilend over de finish. Uiteindelijk kwam ik zeven seconden tekort om me te kwalificeren voor de Spelen. Als ik dat gedoe onderweg met Jessica niet had gehad, dan was ik sneller geweest. Ik heb Jessica daarna nog een appje gestuurd, omdat ik er van baalde. Het was echt niet kwaad bedoeld. ‘Oké’, dat was haar reactie.”

“Ik werd zevende, mijn beste prestatie ooit, maar kwam huilend over de finish. Uiteindelijk kwam ik zeven seconden tekort om me te kwalificeren voor de Spelen.”

Maya is een topsporter met een A-status van NOC*NSF. Ze heeft sowieso een minimum inkomen tot september volgend jaar, zodat ze zich volledig kan focussen op haar sport en Tokio. Een paar sponsors kan ze goed gebruiken. Met het mixed relay team is ze nog niet geplaatst voor de Spelen en individueel zit ze er tegenaan. Dicht tegenaan. Om te ontspannen, wandelt Maya graag en veel. Daarnaast heeft ze onlangs zitting genomen in de atletencommissie van de NTB. Ze maakt zich hard voor thema’s als privacy, studeren en aandacht voor maatschappelijke carrières van triatleten. Ze houdt van de sport, om meerdere redenen. “Ik houd van de emancipatie tijdens de World Triathlon Series. Mannen en vrouwen zijn gelijk, op alle fronten: in tegenstelling tot de meeste andere sporten krijgen vrouwen evenveel media-aandacht en prijzengeld als de mannen, het publiek is minstens zo enthousiast. De afwisseling, de tactiek tijdens een race, het wereldje, ik houd er van. Het is geen luxe leven, maar ik zou voorlopig niet anders willen.”


'Maya kan nog veel beter worden'

Louis Delahaije – hoofdcoach bij de NTB – windt er geen doekjes om: Maya heeft dit jaar inderdaad laten zien dat ze bij de wereldtop hoort, maar ze kan nog veel beter worden. “Ze is iemand die heel procesmatig denkt en werkt, dat is haar tweede natuur. Met haar kun je heel goed samen een lijn uitstippelen. Ze is kritisch en wil alles begrijpen, zonder eigenwijs te zijn. Maya kan goed focussen. Je hoeft ook geen moeite te doen om haar te motiveren. Verder denk ik dat ze met relatief kleine aanpassingen in onder meer trainingen nog veel progressie kan boeken.”

Dat Maya heeft gekozen voor een leven als fulltime triatlete, kan alleen maar positief uitpakken, aldus haar coach. “Een van de belangrijkste voordelen is natuurlijk dat ze veel vaker rustmomenten kan pakken. Ze hoeft na een zwemtraining niet langer te haasten om op tijd in de collegebanken te zitten. Bovendien zouden we een extra hoogstestage kunnen inplannen. Ik zie alleen maar voordelen.”

Door haar zwemachtergrond heeft Maya een grote motor, weet Delahaije. “De keerzijde is dat ze niet zo belastbaar was. Anders gezegd: haar motor was te groot voor spieren en pezen. Dat leidt snel tot blessures, vooral met lopen. We hebben de afgelopen twee jaar flink geïnvesteerd in het verbeteren van haar belastbaarheid. Dat is gelukt, want ze is al twee jaar min of meer blessurevrij. Hoe? Ze zit disproportioneel veel op de fiets. Want met lopen zijn we nog steeds voorzichtig: ze traint hooguit dertig kilometer per week, waarvan veel offroad. Ze loopt dus niet veel, maar traint wel veel. Anders gezegd: die vele fietstrainingen hebben een positief effect op het lopen.”

Dat Maya in 2017 het Nationaal Trainings Centrum op Watersley Sports & Talentpark in Sittard verliet om haar eigen weg te gaan, heeft goed uitgepakt. Maya zit nog gewoon bij de nationale selectie. Delahaije: “Een vraag is vooral heel belangrijk: wat is het beste voor de triatleet? Onze taak is om hem of haar optimaal te laten presteren. De ene triatleet heeft er wel baat bij om in Sittard te wonen, een ander niet. Bij Maya paste het niet zo goed. En ze doet het hartstikke goed. Zij is in staat om medailles te winnen op het allerhoogste niveau.”

Begin 2021 werd bekend dat NOC*NSF heeft verklaard  dat Maya Kingma met haar prestaties in 2020 voldaan heeft aan de nationale prestatie-eis voor de Spelen in Tokio. Pas als de internationale kwalificatieperiode afgelopen is, zal duidelijk zijn of Nederland twee startplekken bemachtigt in het vrouwenstartveld. Eerder plaatste Rachel Klamer zich al voor Tokio.


 

Dit artikel komt uit Transition Magazine #27

Deel dit artikel


Jeroen Kreule

Schrijft achtergrondverhalen, doet interviews en verzorgt trainingstips voor Transition

Renée Tijdink

Fotograaf met een passie voor sport en hardlopen in het bijzonder.

Nog niet
ingeschreven?

De redactie van Transition houdt jou graag op de hoogte van nieuwe artikelen, tips van onze Makers en sneak previews van nieuwe edities van het online magazine.