Tokio Calling: Wanda Schapendonk
Op de weg naar Tokio moet alles wijken. De focus ligt op de trainingen en wedstrijden: prestaties, uitslagen, ranglijsten en punten. Toch is het voor een sporter ook belangrijk om verder te kijken dan de Olympische Spelen. Want wat ga je na je sportcarrière doen? Transition sprak hierover met Wanda Schapendonk.
Op topniveau sporten kun je niet tot je op je zeventigste met pensioen gaat, dus wat ga je na je topsportcarrière doen? Om de transitie van de sport naar een maatschappelijke carrière beter te laten verlopen – want dat zwarte gat bestaat wel degelijk – heeft NOC*NSF twee jaar geleden TeamNL@work opgezet. Wanda Schapendonk van NOC*NSF is hier als projectleider duale carrière aan verbonden en legt uit wat het programma, dat wordt gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, voor topsporters kan betekenen.
Waarom heeft NOC*NSF dit project opgezet?
“In het verleden is nogal eens gebleken dat een aantal topsporters moeite heeft om na hun sportcarrière hun draai te vinden in het gewone leven. Ze zijn jaren gefocust geweest op hun sport en hebben vaak geen idee wat ze daarna willen doen. NOC*NSF vindt het haar verantwoordelijkheid om die sporters goed op te vangen. Aan de andere kant hopen we dat sporters met een geruster gevoel langer in de sport kunnen doorgaan, doordat we tijdens hun carrière met hen mee denken over de toekomst. Dat is niet alleen prettig voor de sporter, maar levert TeamNL ook meer medailles op.”
Wat houdt TeamNL@work precies in?
“Het meest in het oog springen de praktijkprogramma’s, waarin sporters tijdens en of na hun carrière op verschillende gebieden kennis en werkervaring op kunnen doen. Het project is echter veel groter. TeamNL@work omvat alle transities van een sportcarrière naar een maatschappelijke carrière. Sporters die een A-, HP- of Selectiestatus hebben of die dat tot twee jaar geleden hadden, kunnen bij ons een intakegesprek aanvragen en naar aanleiding van dat gesprek gaan we kijken hoe we hen verder kunnen helpen. We hebben dit jaar al meer dan honderd intakegesprekken gehad, dus er is zeker een behoefte.”
Wat voor mogelijkheden zijn er voor sporters binnen TeamNL@work?
“Er zijn verschillende mogelijkheden, zo bieden we loopbaanbegeleiding, coaching op de werkvloer, groepscoaching, arbeidsmarktoriëntatie, competentieontwikkeling en is er een lifestylecoach op de Centra voor Topsport en Onderwijs die sporters een goede balans tussen topsport en studie helpt vinden. We zorgen daarnaast voor ondersteuning op psychisch en psychosociaal vlak. We hebben in het verleden schrijnende voorbeelden van sporters gezien die na hun carrière – wanneer ze niet meer in de belangstelling staan – in een gat vielen en helaas komen die gevallen nog steeds voor. We willen op deze manier er voor zorgen dat sporters beter op de toekomst zijn voorbereid.”
Werken jullie met TeamNL@work alleen met sporters die in de nadagen van hun carrière zijn?
“Nee, zeker niet. Het begint al met bewustwording in de talentfase. We drukken jonge sporters op het hart om goed onderwijs te volgen en na te denken over wat ze willen doen na hun sportcarrière. Er zit nu eenmaal een houdbaarheidsdatum aan topsport, dus er gaat een moment komen dat het voorbij is. En voor sommigen komt dat moment – bijvoorbeeld door blessures – nu eenmaal vroeger dan voor anderen. Wees daar op voorbereid.”
"We hebben in het verleden schrijnende voorbeelden van sporters gezien die na hun carrière – wanneer ze niet meer in de belangstelling staan – in een gat vielen en helaas komen die gevallen nog steeds voor."
Wanda SchapendonkDe (para)triatleten Maaike Caelers, Margret IJdema en Geert Schipper volgen op dit moment een praktijkprogramma bij TeamNL@work. Kun je iets meer vertellen over de verschillende programma’s?
“We bieden dit najaar drie praktijkprogramma’s aan: Sportmarketing en -media, Procesbegeleiding en Sprekers. In het eerste programma leer je van alles over sportsponsoring, partnerships en (social) media. De deelnemers krijgen tijdens bezoeken aan onze partners, zoals VWS, Nederlandse Loterij, Rabobank, Persgroep, Toyota en Heineken, een uniek kijkje in de keuken. Een mooie bijvangst is dat actieve sporters de kennis die is opgedaan ook al kunnen inzetten tijdens een hun carrière. Bijvoorbeeld op social media-gebied. Als iemand veel volgers heeft, is dat niet alleen goed voor de sporter, maar ook goed voor de sport die zo meer bekendheid krijgt. Tijdens het programma Procesbegeleiding leren sporters over processen binnen verenigingen. Ze worden zo opgeleid dat ze bijvoorbeeld kunnen helpen met het vrijwilligersbeleid van een club of met zaken op juridisch gebied. We horen vaak van sporters dat ze graag iets terug willen geven aan de sport en dat kunnen zij op deze manier doen. Tenslotte hebben we het programma Sprekers. Sporters worden tijdens hun carrière vaak gevraagd om een lezing te geven voor bijvoorbeeld sponsors of andere bedrijven. In dit programma leren ze hun verhaal goed in te richten op de ontvanger om zo de zaal optimaal aan hun te binden.”
Jetze Plat
Jetze Plat behoorde in 2017 tot de eerste lichting deelnemers aan het praktijkprogramma Sportmarketing en -Media. Hij interesseerde zich al vroeg in zijn sportcarrière voor sportmarketing. “Vooral omdat ik zelf op zoek was naar sponsors”, vertelt hij. “Toen ik hoorde over het programma van TeamNL@work, was ik dan ook meteen enthousiast. Ik ben me er terdege van bewust dat mijn sportcarrière een keer ophoudt, maar alles wat ik leer, kan ik nu al voor mijn eigen carrière inzetten. Het meest interessant vond ik de bedrijfsbezoeken. Waarom sponsort Heineken Formule 1 en welke rol speelt social media hierin, het is boeiend om hun drijfveren te horen. Maar ook de contacten met sporters uit andere takken van sport, vond ik een meerwaarde. Elke sport is anders en daar kun je weer van leren. Zelf weet ik nog niet precies wat ik wil doen na mijn sportcarrière. Ik heb een opleiding in de metaaltechniek. Misschien dat ik na wat bijscholingen in die industrie aan de slag kan, daar zoeken ze altijd wel mensen. Maar nog mooier zou een combinatie van sport en techniek zijn, het ontwikkelen van materiaal bijvoorbeeld. Maar voorlopig ligt focus op Tokio, daarna ga ik verder kijken.”
Hoe zijn de resultaten tot nu toe?
“Deelnemers doen niet alleen kennis en ervaring op via TeamNL@work, maar profiteren ook van een heel groot netwerk. Soms komen mensen er tijdens een praktijkprogramma achter dat het helemaal niets voor ze is, maar we hebben inmiddels ook een flink aantal sporters geholpen bij het starten van een nieuwe carrière. Mooie voorbeelden zijn dat twee sporters na het praktijkprogramma meteen aan de slag konden op een werkervaringsplek van een van onze TeamNL-partners. Een mooie bijkomstigheid van het praktijkprogramma.”
Maaike Caelers
Maaike Caelers deed in 2012 mee aan de Olympische Spelen in Londen en maakte in haar carrière naast hoogtepunten ook verschillende dieptepunten mee. De Limburgse weet hoe blessures je zomaar buitenspel kunnen zetten. Dit voorjaar vond ze het dan ook tijd om te onderzoeken wat ze na het sporten wil gaan doen. “Ik doe al sinds mijn negende aan triathlon en weet eigenlijk niet wat het is om een normale baan en een regelmatig leven te hebben. Ik wist ook niet zo goed wat ik wilde gaan doen in de toekomst, dus heb ik via TeamNL@work een loopbaanbegeleidingstraject gedaan en heb ik gesprekken gehad met een sportpsycholoog. Als vervolg daarop heb ik me aangemeld voor het praktijkprogramma Sportmarketing en -Media. Ik was totaal niet kundig op dat gebied en besef nu dat ik daar zelf de afgelopen jaren veel meer mee had kunnen doen. Wat ik leerzaam vond, is dat je ontdekt wie je bent als sporter en welke positie je hebt in de sponsorwereld. Met die wetenschap kun je bedrijven aan je binden en ben je niet afhankelijk van je status en uitkering van NOC*NSF. Ik ben nog steeds aan het aftasten wat ik precies wil gaan doen na mijn sportcarrière, maar dankzij TeamNL@work is het al wel iets duidelijker.”
Geert Schipper
Geert Schipper is alweer zo’n zes jaar triatleet, maar is van origine uitvoerder in de bouw. Of hij ook naar dat beroep terugkeert, weet hij nog niet. “Het zou mooi zijn als ik actief zou kunnen blijven in de sport, misschien als trainer of assistent-trainer, maar ik heb geen idee of me dat ook ligt.” Ook voor Schipper ligt de focus voorlopig op Tokio. “Ik zie mezelf niet direct doorgaan tot Parijs, dus leek het me wel interessant om mijn interesses wat te verbreden en heb ik me ingeschreven voor het praktijkprogramma Sportmarketing en -Media. De cursus heeft zeker mijn ogen geopend. Ik realiseer me nu nog meer hoe belangrijk het is om veel volgers op social media te hebben. Iedere volger, iedere like is geld waard. Ik probeer van die kennis ook nu al te profiteren, maar ik heb er ook moeite mee. Mijn volgers op Facebook en Instagram zijn vooral familie, vrienden en mensen die ik ken via de sport. Maar voor sponsors ben je niet echt interessant als je maar 500 volgers hebt. Je moet constant verfrissend en vernieuwend blijven op social media. Dat zit niet echt in mij en daar heb ik ook geen tijd voor. Het gaat mij om het sporten en niet om alles wat er omheen gebeurt. Ik zou ook meer tijd in mijn stichting, waarmee ik avontuurlijke activiteiten voor mensen met een beperking organiseer, willen stoppen maar iedere keer is er weer die afweging: stop ik mijn tijd daar in of ga ik trainen? Voorlopig is Tokio het belangrijkste, daar hoop ik mijn sterkste zelf te zijn, dus mijn tijd en energie steek ik nu vooral in mijn trainingen.”
Marcia Jansen
Schrijft voor Transition over een breed scala aan onderwerpen, van gezondheid en training tot triathlon als lifestyle en interviews.
Nog niet
ingeschreven?
De redactie van Transition houdt jou graag op de hoogte van nieuwe artikelen, tips van onze Makers en sneak previews van nieuwe edities van het online magazine.
Deel dit artikel