De World Paratriathlon Series (WPS)-race in Montreal vormde eind juni de aftrap voor het kwalificatietraject voor de Paralympische Spelen dat tot 28 juni 2020 duurt. Jetze Plat en Geert Schipper begonnen hun paralympische campagne alvast goed met respectievelijk goud en zilver in de PTWC-klasse en pakten daarmee belangrijke punten voor de paralympische ranking. Ook waren er medailles voor Nico van der Burgt (zilver in de PTS3-klasse) en Maurits Morsink (brons in de PTS2-klasse), deze klassen worden echter niet vertegenwoordigd tijdens de Paralympische Spelen in Tokio.

In hoeveel klassen zijn er straks medailles te verdienen in Tokio en aan welke eisen moeten atleten voldoen om mee te mogen doen?

“Er zijn zes erkende ITU paratriathlon-klassen en daarvan zijn er vier paralympisch. Voor mannen zijn dat de rolstoelklasse (PTWC), de lopende klassen PTS4 en PTS5 en de PTVI voor visueel beperkte atleten. De klassen voor vrouwen zijn hetzelfde, alleen is de PTS4 daar vervangen door de PTS2-klasse. Het IPC, het internationaal paralympisch comité, stelt als eis voor deelname aan de Paralympische Spelen dat atleten per 28 juni 2020 bij de eerste negen op de kwalificatieranking moeten staan. Het NOC*NSF wil echter alleen atleten met medaillepotentie op de Paralympische Spelen en stelt een top-6-notering als eis.”

Waar kunnen op weg naar Tokio punten voor de ranking behaald worden?

“Punten zijn te behalen in de WPS-races, Europese en wereldkampioenschappen en World Cups (waaronder het testevent in Tokio dat half augustus plaatsvond). Er is nog wel een ontsnappingsclausule voor atleten die per 28 juni 2020 niet in de top-6 staan. Wie in een grote wedstrijd, zoals een WPS-race of WK bij de eerste vier eindigt – bij de vrouwen bij de eerste drie, omdat het veld daar minder diep is – mag ook met een top-9-notering naar Tokio. Je krijgt daarvoor drie kansen, dus je moet vooraf aangeven of je je in een wedstrijd wilt kwalificeren of niet.”

Jetze plat en Geert Schipper hebben in Montreal al aan die eis voldaan, dus die hebben zich al zo goed als geplaatst?

Het moet wel heel raar lopen als zij zich niet weten te kwalificeren. Dan moeten ze echt langdurig geblesseerd raken, anders zie ik dat niet gebeuren. Margret IJdema hoopte in Montreal ook op een top-3-notering, maar eindigde als vijfde. De concurrentie in haar klasse is groot, het veld zit heel dicht bij elkaar. Door die vijfde plek heeft zij nu dus een kans minder om aan die extra plaatsingscriteria te voldoen. We moeten nu goed gaan kijken wanneer en waar zij weer een poging wil wagen.”

Hoe ziet de kalender er verder dit seizoen uit en waar kunnen er nog punten verdiend worden?

“Dat is het lastige, er staan voor dit seizoen geen WPS-wedstrijden meer op de kalender, alleen nog het WK in Lausanne. Bovendien is het WPS-programma voor 2020 nog niet bekend, dus dat is moeilijk plannen. Ons doel is dan ook om iedereen in een zo goed mogelijke uitgangspositie te krijgen dit jaar, zodat we al redelijk veilig zijn en 2020 daardoor niet al te stressvol wordt. Kwalificatiepunten kunnen ook in World Cup-wedstrijden behaald worden, daar zijn er nog wel een paar van, maar daar zijn weer minder punten te verdienen dan in de WPS-wedstrijden. Daar wringt wel een beetje de schoen wat betreft de kwalificatieprocedure voor Tokio. Als je niet genoeg ITU-rankingpunten hebt, kun je niet meedoen aan de WPS-races waar maar een beperkt aantal atleten aan mee mag doen.”

Lastig dus om daar als nieuwkomer tussen te komen?

“Dat is bijna onmogelijk. Dit systeem werkt goed voor olympische atleten, maar niet voor de paratriathlon. Er zijn te weinig wedstrijden, er is een groeiend aantal atleten en weinig startplekken. Matthijs Schakel (PTS4) is een goede atleet, maar hij komt niet binnen in grote wedstrijden en bungelt daardoor rond plek 25. Tokio was voor hem misschien nog te vroeg gekomen, maar het is zorgelijk dat nieuwe talenten geen kansen krijgen. Er zijn landen die potentiële paralympische kampioenen in huis hebben, maar die niet genoeg punten kunnen halen. De sport zit muurvast. Het systeem moet wat mij betreft dan ook voor Parijs 2024 volledig op de schop.”

In Rio (2016) stond de paralympische triathlon voor het eerst op het programma. TeamNL Triathlon kwam daar met drie atleten aan de start, waarvan Jetze Plat en Geert Schipper respectievelijk goud en zilver wonnen in de rolstoelklasse. Met hoeveel atleten verwacht je af te reizen naar Tokio volgend jaar?

“Ik verwacht met drie, maar ik hoop op vier atleten, al zal dat niet makkelijk worden. Naast Jetze en Geert heeft Margret IJdema de meeste kans. Dat is tegelijk ook de enige vrouw die in de running is voor kwalificatie. Joleen Hakker, die samen met guide Linda van Vliet zesde werd in Rio, is het na de geboorte van haar zoon rustiger aan gaan doen. Voor Saskia van den Ouden is het na de operatie aan haar been lastig gebleken om op het hoogste niveau terug te komen en ook Odette van Deudekom is na een knieoperatie helaas niet meer teruggekomen.”

Hoe schat je de kansen in voor de rest van het team?

“Daniël Knegt en guide Koen de Leeuw zijn op dit moment niet hoog genoeg geplaatst voor de WPS-races en Nico van der Burgt en Maurits Morsink zijn wereldtop in hun categorieën – Nico van der Burgt legde in Montreal beslag op de tweede plaats in de PTS3-klasse en Maurits Morsink was goed voor de derde plek in de PTS2-klasse – maar die klassen zijn niet paralympisch. Om alle atleten toch een kans te geven, mogen de mannen uit de PTS3 en PTS2 klassen wel mee racen in de PTS4. Zij hebben alleen een zwaardere beperking, dus het is gewoon heel lastig om in de top-6 (of top-9) op de ranking te komen.”