Het kan zomaar zijn dat Christie Brouwer, al ruim twintig jaar beleidsmedewerker bij de NTB, een paar extra grijze haren gaat overhouden aan deze periode. Sinds het kabinet bekendmaakte dat er vanaf 1 juli toch weer evenementen georganiseerd mogen worden in Nederland, is ze enorm druk. Brouwer neemt namens de NTB deel aan digitale meetings van NOC*NSF, onderhoudt de contacten met collega-sportbonden zoals de KNWU en de Atletiekunie en is intensief betrokken bij het opstellen van het protocol ‘opstarten combiduursport’ van de NTB.

Het organiseren van triathlons tijdens COVID-19 blijkt nogal wat haken en ogen te hebben. “We zijn heel blij dat het weer mogelijk is om evenementen te organiseren, maar in de praktijk is het allemaal niet zo eenvoudig”, vertelt Brouwer. “Het aanvragen van een vergunning duurt sowieso al zes weken. Er zullen voor september dan ook niet veel wedstrijden plaatsvinden helaas. Verder moeten de evenementen coronaproof zijn. Daarvoor zijn door de overheid regels opgesteld en die regels kunnen weer op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. NOC*NSF is nu met de sportbonden bezig alles in kaart te brengen, uit te leggen en vast te leggen in protocollen, maar veel is nog niet duidelijk. Wat natuurlijk ook niet vreemd is, want we hebben dit nog nooit eerder meegemaakt.”

In eerste instantie leek het organiseren van een triathlon geen groot probleem. Het is namelijk sinds 1 juli toegestaan evenementen (binnen én buiten) waarbij er doorstroming van mensen is met beperkt contact – zoals braderieën en beurzen – te organiseren zonder deelnemerslimiet. Ook als mensen tijdens een evenement een reservering en een vaste zitplaats hebben, is er geen limiet aan het aantal toeschouwers. Maar… als een  evenement plaatsvindt in de buitenlucht en toeschouwers geen vaste zitplaats en reservering hebben en er dus ook geen gezondheidscheck kan worden uitgevoerd – zoals bij een hardloopwedstrijd – mogen er maar maximaal 250 toeschouwers aanwezig zijn.

En daar zit hem dus net de kneep voor organisaties van triathlons. Brouwer: “Deze regel is opgesteld vanuit een accommodatieoogpunt, maar triathlons worden in de openbare ruimte georganiseerd en hoe definieer je dan een toeschouwer? Worden ook mensen die toevallig langslopen meegeteld? En maakt het uit hoe groot de ruimte is waar die 250 mensen zich bevinden? Bij een rondje om de kerk is 250 toeschouwers misschien logisch, maar bij een ronde van twintig kilometer wordt het heel anders.”

Deze regel van de overheid zit met name de grotere evenementen dwars. “Voor kleinere evenementen zal het geen probleem zijn, daar zijn meestal niet zo heel veel toeschouwers.  Voor evenementen als de Challenge in Almere ligt dat weer anders. Het is eenvoudig om het aantal toeschouwers in het finisherstadion te beperken tot 250, maar wie is er verantwoordelijk voor de openbare ruimte? En kan zo’n evenement, net zoals een demonstratie, stilgelegd worden als er meer dan 250 mensen langs het parkoers staan? Of als er niet genoeg afstand wordt gehouden? Daar is nog niet echt duidelijkheid over.”

Een ander probleem waar Brouwer tegenaan liep, is de wisselzone in de triathlon. Tijdens een wedstrijd hoeven deelnemers geen anderhalve meter afstand te houden, maar valt de wisselzone daar dan ook onder? “We hebben nu de toezegging van NOC*NSF dat we de wisselzone als onderdeel van de wedstrijd mogen beschouwen. Maar het staat nog niet in het protocol van NOC*NSF, wat in dit geval leidend is. Wij hebben het wel in ons sportspecifieke protocol opgenomen, maar dat is meer een leidraad. Uiteindelijk zijn het de veiligheidsregio’s die de beslissing nemen. Omdat de regels op verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden, kan het zijn dat de ene veiligheidsregio wel akkoord gaat en de andere niet. Dat is lastig en frustrerend.”

Brouwer benadrukt dat vooral de grote wedstrijden onder een vergrootglas liggen. “Voor kleinere wedstrijden zijn er minder belemmeringen. Ik ben blij dat we dit seizoen toch nog een dikke twintig wedstrijden op de planning hebben staan. En misschien komen er daar nog wel een aantal bij.”

Het heeft Rob Frambach wat slapeloze nachten gekost. Het lijkt er op dat de twee evenementen van Ironman The Netherlands, zij het in aanpaste vorm, door kunnen gaan dit seizoen. Eerder werd Ironman 70.3 Westfriesland, gepland voor eind juni, verzet naar begin oktober. Onlangs werd bekend dat het Ironman Multisport Festival in Maastricht is verplaatst van half augustus naar het laatste weekend in september. “Toen we in april hoorden dat er tot 1 september geen evenementen meer georganiseerd mochten worden, hebben we daar snel op geanticipeerd en besloten om nieuwe data te gaan zoeken. Eind april maakten we al bekend dat we Ironman 70.3 Westfriesland naar begin oktober zouden verplaatsen. Ons geluk was wel dat de vergunningen al zo goed als rond waren. Dat gaf ons een voorsprong. Al moeten we nog wel een slag om de arm houden. Als het coronavirus weer oplaait en de maatregelen vanuit de overheid weer verscherpt worden, dan kan het dus zijn dat het feest alsnog niet doorgaat.”

Foto door: Christie Brouwer

De Ironman-evenementen in Hoorn en Maastricht gaan er uiteraard wel iets anders uitzien dan voor COVID-19. “Want we willen wel dat deze wedstrijd voor iedereen, vrijwilligers, atleten, toeschouwers en personeel, veilig is”, vervolgt Frambach. “Ironman heeft een video gemaakt, zodat atleten kunnen bekijken hoe een coronaproof evenement er mogelijk uit gaat zien. Al bij de inschrijving wordt iedereen gescreend op ziekteverschijnselen. Deelnemers moeten een vragenlijst invullen en de temperatuur wordt bij de registratie gecheckt. Verder worden de contactpunten tussen vrijwilligers en deelnemers tot nul gereduceerd. Dat begint al bij de inschrijving, maar ook tijdens en na de wedstrijd. De verzorgingsposten zijn acht keer zo lang en we hebben nu een stop and go systeem waar je dus zelf een bidon, een banaan of een voorverpakte reep kan pakken.”

Sporters hoeven tijdens een wedstrijd geen anderhalve meter afstand van elkaar te houden, maar voor de start en na de finish wordt in Maastricht wel afstand bewaard. “Dat betekent dat de start er iets anders uit gaat zien en de finish ook. De start wordt gespreid. Gefinishte atleten kunnen niet blijven hangen en moeten meteen doorstromen, zodat het finishgebied vrij blijft. Ze moeten ook zelf hun verpakte medaille, finisher T-shirt en post-race-food ophalen. Maar dit is de meest extreme vorm. Het kan natuurlijk ook zijn dat het virus zich rustig houdt en dat we deze voorzorgsmaatregelen kunnen afschalen.”

De deelnemers aan Ironman 70.3 Westfriesland en het Ironman Multisport Festival in Maastricht wordt dit keer gevraagd het aantal begeleiders en supporters dat meekomt naar de wedstrijd zoveel mogelijk te beperken. “Het is zo dat het publiek wel anderhalve meter afstand van elkaar moet houden. Dus we willen voorkomen dat het zo  druk wordt dat die anderhalve meter niet gewaarborgd kan worden. Verder hopen we dat mensen zelf zo verstandig zijn om afstand te houden, maar het kan zijn dat we particuliere beveiligers gaan inzetten om ervoor te zorgen dat mensen zich ook daadwerkelijk aan die anderhalve meter houden.”

De inschrijving voor beide evenementen is inmiddels weer geopend. “We hadden in Westfriesland een volgeboekt evenement. Iedereen die zich had ingeschreven had de keus om voor de nieuwe datum te kiezen, aan een andere wedstrijd in Europa mee te doen of hun inschrijving naar volgend jaar om te zetten. Hierdoor zijn er startplekken vrijgekomen. Het gaat nu echter hard met de inschrijvingen, dus wie nog wil meedoen, moet niet te lang wachten.”

Voor Challenge Almere-Amsterdam, die gepland stond op 13 september, viel het kwartje net de andere kant op. Terwijl Ironman The Netherlands bekend maakte dat er een nieuwe datum was gevonden voor de Multisport Festival in Maastricht, maakte race director Richard Belderok bekend dat de wedstrijd in Almere dit jaar definitief geen doorgang vindt. Het is de eerste keer in geschiedenis dat de Challenge Almere-Amsterdam – begonnen als de Holland Triathlon in 1981 – niet doorgaat. “Dat er met die traditie gebroken wordt, vind ik heel jammer. We hadden heel graag in september ons veertigjarig jubileum willen vieren, maar daar moeten we nu een jaartje mee wachten.”

Het organisatieteam in Almere had lang goede hoop “Na het afgelasten van het WK Multisport Festival eind mei, hadden we toch nog wel het vertrouwen dat onze reguliere wedstrijd in september door zou kunnen gaan”, vertelt Belderok. “Die datum was nog zo ver weg. We waren ook heel blij toen in juni de verruimingen van de coronamaatregelen bekend werden en dat er vanaf 1 juli ook weer evenementen georganiseerd mogen worden. Dat bood perspectief.” De vergunningaanvragen voor de parkoersen en de wegafzettingen waren al grotendeels goedgekeurd. “Er zijn heel veel regels waar je aan moet voldoen als je een evenement in deze periode wilt organiseren. Die regels zijn ook weer op verschillende manieren te interpreteren.

Het was dan ook – ondanks de steun van de gemeente en provincie – niet zeker of we ook daadwerkelijk een vergunning zouden kunnen krijgen. Dat gaf uiteindelijk te veel onzekerheid om door te kunnen gaan. Atleten, veel ook uit het buitenland, moeten op tijd weten waar ze aan toe zijn. Dus hebben we in de tweede week van juli met pijn in het hart de knoop doorgehakt.”
Onzekerheid was er niet alleen of de veiligheidsregio wel een vergunning zou geven, er waren ook zorgen over toeschouwersaantallen op de dag zelf. “Onze triathlon vindt midden in de stad plaats. We kunnen wel een maximaal aantal bezoekers handhaven in het finishstadion, maar wie is er verantwoordelijk in de openbare ruimte? Kan het evenement stilgelegd worden als er te veel bezoekers rond het parkoers zijn? Wij kwamen daar dus niet uit en ik volg dan ook met interesse hoe andere organisaties daar mee omgaan.”

Wat ook meespeelde, is dat Belderok het evenement niet wil laten inboeten op kwaliteit. “We hebben een bepaald idee voor onze wedstrijd in ons hoofd, maar in de praktijk zal het heel anders zijn: minder deelnemers, minder randactiviteiten, geen pastaparty bijvoorbeeld, de sfeer bij de finish. We hadden er uiteindelijk geen goed gevoel bij. Maar die stemming kon echt per tien minuten omslaan. Het was een emotionele rollercoaster. Tot de dag dat de beslissing viel, wisselden we van moment tot moment of we het wel of niet door konden laten gaan.”

Belderok, die niet alleen de Challenge organiseert, maar ook de Tri Hard Series, de Duin Triathlon en het NK Duathlon in Almere- heeft nog wel vier andere wedstrijden op het programma staan: de Duin Triathlon op 30 augustus, De Bosbaan Triathlon in Amsterdam op 26 en 27 september, de Tri Ouderkerk op 3 en 4 oktober en op 17 oktober het Nederlands kampioenschap duathlon in Almere. “Het WK en de Challenge zijn grote evenementen met buitenlandse deelnemers, dat wordt als risicovol gezien, maar we zien geen problemen voor onze kleinere wedstrijden.”

Nu er weer wedstrijden in het verschiet liggen, maken ook de officials zich op voor de wedstrijden in het najaar. Ook zij hebben te maken met een nieuwe realiteit. “We hebben als werkgroep Wedstrijdofficials de richtlijnen van de ITU en Ironman tegen het licht gehouden, maar die zijn vooral toegespitst op hun eigen type wedstrijden en niet op onze dorpswedstrijden in de polder”, vertelt Hans Geerts. “We hebben dan ook zelf ook wat aandachtspunten op een rijtje gezet en dat lijkt allemaal wel redelijk rechttoe, rechtaan.”

De officials zullen in ieder geval waar nodig beschermingsmaterialen dragen. “De fietskeuring zal ook zoveel mogelijk visueel worden uitgevoerd”, vervolgt Geerts. “Alleen als we zien dat iets niet in orde is, zullen we de fiets aan een nadere inspectie onderwerpen en dus ook aanraken.
Geerts maakt zich de meeste zorgen over de communicatie in het COVID-19 tijdperk. “Normaal maken we tijdens de wedstrijd tijdens het fietsonderdeel gebruik van een fluitje als we een overtreding zien. Vervolgens roepen we iemands startnummer en geven we uitleg als een triatleet minder ervaren is. Nu zullen we meer afstand houden en proberen via handgebaren te communiceren. Maar waar we eigenlijk op hopen, is dat we minder vaak hoeven op te treden.

Het stayerprobleem wordt sowieso minder als er minder deelnemers, of meerdere goed gespreide startseries zijn. Zo is er meer ruimte op het parkoers waardoor er vanzelf minder stayersituaties ontstaan.”

Geerts hoopt daarnaast dat atleten ook gewoon hun gezonde verstand blijven gebruiken tijdens de wedstrijden. “Een aantal atleten zal besluiten om helemaal niet aan wedstrijden mee te doen omdat ze het risico niet willen lopen. En ik verwacht dat de meeste mensen die wel inschrijven in deze periode niet de grenzen gaan opzoeken wat stayeren betreft, al zullen er altijd wel bijzijn die in het heetst van de strijd toch de fout in gaan.”

Voorlopig staan er tweeëntwintig wedstrijden op de kalender die nog doorgaan dit seizoen. “Het zou mooi zijn als er nog wat meer organisaties in de benen gaan schieten. In maart en april dacht ik nog dat het wel eens spaak zou kunnen lopen als veel wedstrijden naar het najaar zouden worden verplaatst, maar met de wedstrijden die nu nog over zijn, kunnen we dat makkelijk aan met het aantal officials dat we hebben. Al moeten we daar nog wel een slag om de arm houden: er zullen immers ook officials zijn die misschien dan nog niet ingezet willen worden omdat ze geen risico willen lopen. Daar hebben we nog geen zicht op.”

Geerts kijkt uit naar de hervatting van het seizoen. “Ik zie deze wedstrijden echt als een cadeautje en ik hoop dat we daar met z’n alleen heel erg van gaan genieten. Het liefst zo, dat de officals niet in hoeven te grijpen. Dat zorgt niet alleen voor een eerlijke wedstrijd, maar is wel meteen zo veilig.”