Lifestyle

Logische
volgende
stap

Leestijd: 12 min

Voor een paar dagen nagenoeg non-stop zwemmen langs elf Friese steden draait hij zijn hand niet meer om, maar anderhalf uur hardlopen? Daar kan de 39-jarige Maarten van der Weijden met zijn papperige benen nog steeds als een berg tegenop zien. Maar de Olympisch zwemkampioen van 2008 – nieuwsgierig en avontuurlijk van aard – verlegt graag zijn grenzen: door de coronacrisis werd hij begin juli min of meer toevallig triatleet.

 

‘Zin in zeg’. Het zijn de drie laatste woorden van een kort Facebook-berichtje van Maarten van der Weijden op 10 juli. De voormalige topzwemmer wilde zijn ruim 5.000 Facebook-vrienden – en de rest van de wereld – laten weten dat hij zich had ingeschreven voor twee triathlonwedstrijden: 1/8 in Workum en een halve in Hoorn.

Liefst had hij nog een hele triathlon aan dat lijstje toegevoegd, de vraag is alleen welke. “Die wedstrijden zijn op dit moment dun gezaaid hè? Misschien dat ik later dit jaar nog een Ironman kan doen in het buitenland. Zoiets lijkt me echt gaaf. Zie het als een verkenningstocht. Ik doe dit in eerste instantie puur voor mezelf, maar ik ga de grens zeker opzoeken. Duurvermogen heb ik wel. Als het bevalt, wil ik anderen graag meenemen in mijn triathlonavontuur. En wil ik uiteindelijk, via mijn eigen stichting, nog meer geld binnenhalen voor kankeronderzoek.”

Ander doel

Zwemmen kan hij, fietsen deed hij tot voor kort niet, lopen is – zachtjes uitgedrukt – nooit zijn grootste hobby geweest. Waarom triathlon? “Tja, goede vraag”, zegt hij met een grote glimlach op zijn gezicht. Van der Weijden zit op de bank in de voorkamer van zijn woonboerderij in Waspik en denkt even na. Zijn 2.03 meter lange lijf ziet er afgetraind uit. Ruim een jaar geleden, vlak voor de Elfstedentocht, woog hij 111 kilo. “Die extra isolatie was echt nodig om drie dagen in het open water te kunnen zwemmen”, licht hij toe. De weegschaal geeft nu 91 kilo aan. “Ander doel, ander gereedschap.”

Triathlon dus. “Waarom? Door het coronavirus, denk ik. Ik had ineens tijd over, net als een heleboel andere Nederlanders. Meer tijd voor mijn gezin, maar ook meer tijd om te sporten. In maart gingen alle zwembaden dicht. Balen, want ik moest wel mijn energie kwijt. Noodgedwongen ging ik op zoek naar iets anders. Met hardlopen was ik bekend, heb jaren geleden zelfs twee marathons gedaan: New York en Rotterdam. Ik ben beide keren gefinisht, maar vraag niet hoe.”

“Ik heb slappe, papperige benen en niet al te sterke knieën. Altijd al gehad. Toch ben ik dit jaar weer begonnen met hardlopen, vooral omdat het praktisch is. Schoenen aan en gaan.”

Maarten van der Weijden

Echt leuk vond hij die marathons niet. “Op een gegeven moment werd ik misselijk, ging ik wandelen. Ik heb mijn grote en logge lijf ook niet echt mee. Ik heb slappe, papperige benen en niet al te sterke knieën. Altijd al gehad, ook toen ik nog topzwemmer was. Ik gebruikte mijn benen nauwelijks. Toch ben ik dit jaar weer begonnen met hardlopen, vooral omdat het praktisch is. Schoenen aan en gaan.”



Foto door: René Bouwman

Van der Weijden besloot een maand of vijf geleden ook een racefiets te kopen. De fiets bleek een mooie manier om de omgeving te leren kennen. De stap naar triathlon was snel gemaakt. “Een stap die ik min of meer zelf had bedacht. Ik ken het wereldje niet, ik ken eigenlijk ook geen triatleten. Ik dacht: kom maar op, een nieuw avontuur. Er ging een wereld voor me open, hoor.”

“Neem alleen al het fietsen. Ik dacht: ik koop een fiets, schoenen en een wielrenpakje. Wist ik veel over een trisuit, opzetstuur of speciale triathlonschoenen. Ik heb ze van verschillende partijen (in bruikleen) gekregen en daar ben ik blij mee; een triatleet heeft veel meer spullen nodig dan ik aanvankelijk dacht.”

Inzamelen

Van der Weijden verdient zijn geld normaal gesproken met het geven van lezingen en presentaties bij bedrijven, maar die gingen uiteraard niet meer door. Verder is hij druk met zijn eigen stichting, de Maarten van der Weijden Foundation. Hij is voorzitter en stuurt een hoop vrijwilligers aan. In 2018 en 2019 deed hij de zelfbedachte 11Stedenzwemtocht en haalde hij 11 miljoen euro op voor kankeronderzoek en -projecten. De editie van dit jaar, in estafettevorm, is vanwege het coronavirus gecanceld. Hij zou dit keer niet zelf zwemmen, maar optreden als coach van de verschillende estafettezwemmers, die met hun prestatie allemaal geld gingen inzamelen voor de Maarten van der Weijden Foundation.

Foto door: René Bouwman

Met pijn in het hart heeft Van der Weijden, in samenspraak met de stichting, besloten het evenement niet door te laten gaan. “Het voelde simpelweg niet goed”, zegt hij. Het virus heeft veel mensen het leven gekost en is nog niet onder controle. Van der Weijden vindt dat de aandacht daar naar uit moet gaan, bovendien wilde hij vrijwilligers, hulpverleners en bestuurders niet belasten met de organisatie van zijn tocht. Desondanks blijft hij zich met zijn stichting inzetten voor het inzamelen van geld voor kankeronderzoek en -projecten.

Eigen zwembad

Van der Weijden traint momenteel gemiddeld zo’n drie uur per dag, liefst in de ochtend. Zondag is in principe zijn rustdag. Hij heeft de luxe van een jetstream zwembad in de tuin. Hij heeft het zwembad in bruikleen van iemand die normaal gesproken met wetsuits op beurzen staat. Omdat die beurzen toch niet doorgaan, kan Van der Weijden er dagelijks in duiken. Of liever: springen. Meestal begint hij de dag met zwemmen. In een uur zwemt hij rond de vijf kilometer. De resterende twee uur verdeelt hij over lopen en zwemmen. Onlangs liep hij als training een halve marathon. Zijn tijd: 1:44 en een beetje. Niet gek, vindt hij zelf ook.  “Als je ergens slecht in bent en veel gaat trainen, boek je snel progressie.”

Foto door: René Bouwman

Harder trappen

Van der Weijden kan intussen ook aardig trappen. Wie zijn ritjes op Strava bekijkt, ziet dat hij enorme sprongen maakt. Al vrij snel haalde hij met gemak gemiddeldes van 32 à 33 kilometer per uur. Toch was hij niet tevreden. “Op Strava zag ik jongens als Milan Brons 40 kilometer per uur halen. Niet dat ik de illusie heb om net zo snel te zijn als hij, maar ik dacht wel: Maarten, dat kan beter. Ik heb ook maar zo’n speciaal triathlonstuur op mijn fiets laten zetten. Nou, dat scheelt enorm. Laatst fietste ik ruim een uur met een gemiddelde van 36,1. Een bikefitting heb ik nog niet gedaan, maar dat staat wel op het to do lijstje.”

“Als ik daadwerkelijk een hele triathlon ga doen, is het misschien wel verstandig om een trainer in de arm te nemen.”

Maarten van der Weijden

Trainingsschema’s heeft hij niet, een trainer evenmin. “Als voormalig topsporter weet ik heus wat ik doe. Ik weet best iets af van trainingsleer, van trainen in hartslagzones. Toen ik nog heel veel zwom, trainde ik ook redelijk zelfstandig. Natuurlijk had ik een trainer, maar hij hoefde me nooit te vertellen wat ik moest doen. Alles ging in overleg. Ik kan goed naar mijn eigen lichaam luisteren. Als ik iets voel wat niet goed is, ga ik naar de fysio. Ik ken hem nog van mijn zwemperiode. Als ik daadwerkelijk een hele triathlon ga doen, is het misschien wel verstandig om een trainer in de arm te nemen.”



Foto door: Daisy van der Weijden

Maniakaal

Van der Weijden, afgestudeerd als wiskundige, is dol op data. Hij kickt op wattages wanneer hij op zijn Tacx zit te Zwiften, als hij hardloopt kijkt hij elke 200 meter op zijn horloge. “Zonder horloge vind ik lopen niet eens leuk. Als zwemmer keek ik ook elke honderd meter op de grote klok. Waarom? Het is dé manier om te zien of je vooruitgang boekt. Ik wil mezelf keer op keer verbeteren. Dat zit gewoon in me.”

In de jarenlange voorbereiding op de Olympische Spelen in 2008 in Beijing was Van der Weijden ronduit maniakaal met zijn sport bezig, geeft hij volmondig toe. In het zwembad van Eindhoven trainde hij zeven uur per dag. Lag hij niet in het water, dan lag hij thuis in een hoogtetent. In die tent waande hij zich op 2.500 meter hoogte, een uitstekende manier om extra rode bloedlichaampjes aan te maken. Alles moest wijken voor dat ene doel. Hij kwam zijn tent niet uit. Als zijn vriendin hem op zaterdag vroeg om een uurtje te shoppen, bleef hij liever liggen.

“Ik wilde echt alles uit de kast halen om zo hoog mogelijk te eindigen. Ik was absoluut geen topfavoriet, maar die dag zat echt alles mee. Ik won goud.”

Maarten van der Weijden

Ook droeg hij in die periode in de vroege ochtenden een zogenaamde lichtbril. Op het montuur zat een lampje bevestigd. Dat lampje scheen permanent in zijn ogen, zodat de zwemmer zijn bioritme kon manipuleren. Van der Weijden heeft geen spijt van zijn aanpak. “Ik wilde echt alles uit de kast halen om zo hoog mogelijk te eindigen. Ik was absoluut geen topfavoriet, meestal eindigde ik in dit deelnemersveld op een zevende of achtste plek. Maar die dag zat echt alles mee. Ik won goud.”

Logische stap

Van der Weijden merkt dat steeds meer mensen aan duursport doen. Het aantal fietsers groeit, het aantal lopers ook. “Het is niet echt bijzonder meer om een marathon te lopen of om een tocht van 180 kilometer te fietsen. Een hele triathlon is dan een logische volgende stap. Weet je? Mensen zijn te druk, dit is een tegenreactie. Ze hebben constant deadlines en hollen van vergadering naar vergadering. Wie aan duursport doet, dwingt zichzelf tot nadenken. Ze komen tot bezinning. Ik ook hoor. Ik denk dan na over wie ik ben en wat ik doe.”

Van der Weijden hoort mensen wel eens zeggen dat hij bijna iets buitenaards heeft gedaan door die Elfstedentocht te zwemmen. “Ik vind het heel erg meevallen. Ik ben een zwemmer. Ik had talent, ik heb een zwemlijf, ik heb er heel veel trainingsarbeid in gestoken. Het duurde lang, dat geef ik toe, maar ik zwom met een lage intensiteit en at tussendoor goed. En dan kun je het lang volhouden.”

Foto door: René Bouwman

Wissels oefenen

Over een eindtijd op de halve triathlon van Hoorn heeft hij nog niet echt nagedacht, maar een ding is zeker: hij zal als een van de eersten uit het water komen. De wissel van zwemmen naar fietsen heeft hij nog niet geoefend, de transitie van fietsen naar lopen één keer. “Ik hoorde daar horrorverhalen over, dus heb laatst twee kilometer gerend na een fietstochtje. Het viel erg mee.”

“Ik vind het niet erg om de grens op te zoeken, om pijn te lijden. Het is te makkelijk om altijd maar in die comfortzone te blijven. Daar word je een gezapig mens van, toch?”

Maarten van der Weijden

“Ik maak me meer zorgen over het feit dat ik bij het fietsen en vooral het lopen door iedereen word ingehaald. Ach, het zij zo. Ik vind het niet erg om de grens op te zoeken, om pijn te lijden. Het is te makkelijk om altijd maar in die comfortzone te blijven. Daar word je een gezapig mens van, toch? Laat maar komen, die halve. Ja, denk je dat ik het binnen de vijf uur zou kunnen? We zullen zien. Ik heb er echt zin in.”

Foto door: René Bouwman

Maarten van der Weijden

De in Alkmaar geboren Maarten van der Weijden (1981) begon op zijn achtste met zwemmen. Hij specialiseerde zich als openwaterzwemmer. In 1998 boekte hij zijn eerste succes, met het winnen van de 1.500 meter tijdens het NK. Op 19-jarige leeftijd kreeg Van der Weijden te horen dat hij acute lymfatische leukemie had. Chemokuren en stamceltransplantatie volgden. De behandelingen sloegen aan, uiteindelijk werd Van der Weijden genezen verklaard. Na die periode van ziek zijn won hij nationale en internationale titels, met als hoogtepunt een gouden medaille op de 10 kilometer tijdens de Olympische Spelen in Beijing. Hij werd gekozen tot Sportman van 2008.

Vrij snel na zijn Olympische titel besloot hij te stoppen met topsport. Hij is afgestudeerd als wiskundige en heeft na zijn zwemcarrière zo’n vijf jaar als financieel manager bij Unilever gewerkt. Sinds 2017 heeft de voormalig topzwemmer zijn eigen stichting, de Maarten van der Weijden Foundation. Met deze stichting hoopt hij het leven van (ex-)kankerpatiënten te verbeteren. Elke gedoneerde euro gaat rechtstreeks naar kankeronderzoek, zonder aftrek van kosten: de organisatiekosten van de stichting worden betaald vanuit sponsorgelden. Zijn visie: hij gunt anderen het geluk dat hijzelf heeft gehad. Om geld in te zamelen voor kankeronderzoek, zwom hij tweemaal de Elfstedentocht. In 2018 zwom hij 163 kilometer, een jaar later zwom hij 195 kilometer. Hij zamelde in totaal ruim 11 miljoen euro in met deze zwemtochten.

Als voorzitter steekt Van der Weijden veel tijd in zijn stichting, zijn geld verdient hij met het verzorgen van presentaties en lezingen aan bedrijven. Met zijn verhaal hoopt hij anderen te inspireren ook het beste uit zichzelf te halen. Pech, en het accepteren er van, hoort nu eenmaal bij het leven. Kanker krijgen is domme pech, stelt hij. Van der Weijden heeft weinig op met termen als ‘strijden of vechten tegen kanker’: dat hij nog leeft en weer gezond is, is in zijn ogen ‘pure mazzel’. “Ik was de meest luie kankerpatiënt die je je kunt voorstellen. Iemand die bij mij in het ziekenhuis op de kamer lag, deed elke dag aan fitness en andere dingen om zo fit mogelijk te blijven. Ik heb een keer meegedaan en dacht: bekijk het maar. Zeven jaar later won ik goud, mijn zaalgenootje is overleden.” Van der Weijden is getrouwd met Daisy. Ze hebben twee kinderen: Phileine en Robien. Ze wonen in Waspik.

Daily Fresh Food

In 2019 verzorgde Daily Fresh Food, partner van de Nederlandse Triathlon Bond, het eten voor Maarten van der Weijden tijdens zijn zwemtocht langs de elf Friesen steden. Enkele weken voordat hij het Friese water in dook, bracht de zwemmer een bezoek aan de producent van lekkere en gezonde maaltijden in Geleen. “Hij wilde een paar dingen anders doen dan tijdens zijn poging in 2018: meer rust en eten dat goed aansloot op zijn topprestatie. Via inspanningsfysioloog Gerard Rietjens kwam hij bij ons terecht”, zegt Jorg Lacroix, manager marketing en communicatie bij Daily Fresh Food. “We hielden een kleine proefsessie om te kijken wat hij lekker vond en waar hij tijdens die zwemtocht behoefte aan had. In samenwerking met onze eigen voedingswetenschappers hebben we een uitgebalanceerd menu samengesteld.”

Een menu dat vezelarm was, maar uiteraard met veel koolhydraten en eiwitrijk. Van der Weijden bleek gelukkig een makkelijke eter. Marcel Bisselink, chef-kok van Daily Fresh Food, kookte onder meer risotto met kalfswang en Limburgse stumpkes (gehaktballetjes in zoetzure saus) met rode kool. Een team van drie man volgde de zwemmer met een camper en koelwagen. Eten deed de zwemmer vanaf een speciaal voor deze tocht gemaakte eetplateau. De poging lukte: Van der Weijden finishte na ruim 195 kilometer zwemmen in Leeuwarden. Nog belangrijker: hij zwom miljoenen bij elkaar voor kankeronderzoek.

Daily Fresh Food is producent van lekkere en gezonde maaltijden, veelal sous vide bereid. Van eetcafé tot sterrenzaak en van academisch ziekenhuis tot zorginstelling. Het Limburgse bedrijf verzorgt ook maaltijden voor het Korps Commandotroepen van Defensie en andere topsporters. Zo behoren het NN Running Team met onder meer Eliud Kipchoge en de handballers van Limburg Lions tot de klantenkring, net als de triatleten van het NTC die wonen op Watersley Sports & Talentpark in Sittard.



Dit artikel komt uit Transition Magazine #26 die begin oktober bij de lezers ligt.

Deel dit artikel


Jeroen Kreule

Schrijft achtergrondverhalen, doet interviews en verzorgt trainingstips voor Transition

Nog niet
ingeschreven?

De redactie van Transition houdt jou graag op de hoogte van nieuwe artikelen, tips van onze Makers en sneak previews van nieuwe edities van het online magazine.