Omschrijvingen als ‘uitputtingsslag’, ‘onbegaanbaar’, ‘absurde omstandigheden’ en ‘mensonterend’ gebruikt Zelda Meeuwsen (30) om haar ervaring met de Saba Hell’s Gate Triathlon te benadrukken. Op het oog is het geen triathlon om nachten voor wakker te liggen of een heel trainingsschema op af te stemmen. De afstanden zijn te overzien: 800 meter zwemmen, 7 kilometer fietsen en ook zeven kilometer hardlopen.

Maar vergis je niet, zegt Zelda die een jaar geleden neerstreek op Saba toen ze uitgezonden werd vanwege haar baan bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. “Het is heel zwaar.” Hoewel Zelda regelmatig fietste en liep in Nederland, had ze geen ambities op triathlongebied. Bovendien kon ze tijdens het geplande half jaar op het eiland toch niet wielrennen. Het is simpelweg te klein en er zijn amper begaanbare wegen. Het hele eiland kent slechts 14 kilometer aan geasfalteerd wegdek. De bouw van die weg werd in 1938 gestart, op afraden van Nederlandse ingenieurs die het onmogelijk achten om op de steile wanden van de vulkaan auto’s te laten rijden. De aanleg kostte bijna tien jaar tijd, in 1947 kwam er voor het eerst een auto op Saba. Het is ook nu nog steeds behelpen om überhaupt te kunnen sporten op het Bovenwindse Eiland.

“Het was vooral wachten. Geen stroom. Geen internet. Je wist eigenlijk niets van wat er zich buiten afspeelde. Heel naar.” Na Irma herkende ze weinig van de eerste indrukken die ze van Saba had gekregen. Alles leek gestript. Van bomen stonden alleen nog de stammen. Door de aardverschuivingen was het een grote puinhoop. Al het groen had een vieze, dorre bruine kleur gekregen. Een paar weken later herhaalde het scenario zich. Dit keer was het orkaan Maria. Na twee dagen zonder contact met de buitenwereld zag Zelda dat Saba ditmaal vooral was getroffen door de hevige regenval. Huizen liepen waterschade op en de haven was verwoest. Weken van wederopbouw waren het gevolg. “Mijn prioriteiten waren een paar weken na mijn aankomst volledig veranderd. Tijdens mijn periode op Saba werkte ik aan een plan voor de heropbouw van het eiland. Een andere opdracht dan waarvoor ik was gekomen.”

Door het verschrikkelijke noodweer waren alle trails in de tropische bossen van Saba onbegaanbaar geworden. Takken en bladeren bedekten alle paden, ze waren geblokkeerd. Zelda sjouwde zich een ongeluk om alles op te ruimen. Dat moest snel gebeuren, want de trails zijn een belangrijke toeristische attractie. “Achteraf gezien was dat mijn eerste workout voor de triathlon die ik in januari daar zou doen. Geen ideale voorbereiding.”

Terug naar de Saba Hell’s Gate Triathlon, want daar wilde Zelda toch heel graag meer over vertellen, mailde ze afgelopen juli naar de redactie van Transition. ‘Wie had gedacht dat een triathlon in Nederland er ook zo uit kan zien?!’, schreef ze in de mail die werd ondersteund met een aantal surrealistische beelden van triatleten in een azuurblauwe zee en in het regenwoud.

“De Elfpuntentocht op het eiland verdient wel een eervolle vermelding. Een wielrenner uit Nederland fietste jaarlijks de Elfstedentocht in Friesland en zijn hart brak alleen al door dat te moeten missen op Saba. Over een geïmproviseerde route van 20 kilometer, waarbij sommige stukken enkele keren bereden worden, bedacht hij elf stempelposten. De Elfpuntentocht trekt elk jaar een handvol fanatieke wielrenners.” In de paar maanden tijd na haar aankomst vijzelde Zelda haar conditie op. Tijdens de lunchpauzes van haar werk bij het ministerie dook ze een half uur de oceaan in om beter te zwemmen. Ze fietste de muur van Mount Scenery enkele keren per week op en ze rende over de slingerende paden van het oerwoud. Genoeg kilometers om op 20 januari 2018 klaar te zijn om de beproeving te ondergaan.

De Saba Hell’s Gate Triathlon, die als motto ‘where even te swim is uphill’ draagt, begint met 800 meter zwemmen in de opgeknapte haven. Om 7.00 uur moet iedereen vertrokken zijn. Later in de ochtend kan het al snel 30 graden zijn, gecombineerd met de hoge luchtvochtigheid in dit tropische klimaat kan dat tot gevaarlijke situaties leiden.

Zelda herinnert zich van haar debuut op de triathlon het ruige water van de oceaan, maar ook het heldere uitzicht onder de zeespiegel. Ze kan tot de bodem kijken in het diepe, donkerblauwe water. Het koraal bestaat uit een schitterend palet van kleuren. Een andere deelnemer vertelt later dat er een schildpad voorbij was gezwommen tijdens het zwemonderdeel.

De winnende eindtijd van bijna twee uur verraadt ook al het loodzware loopparcours. De eerste 5 van de 7 kilometer wordt er geglibberd en gegleden over modderige trails door het door regen geteisterde tropische regenwoud. Geluiden en gezang van exotische vogels en andere dieren verzachten de pijn van het lijden. “Het hardlopen gaat tergend langzaam. Je kan soms maar een paar meter voor je kijken en alle omstandigheden maken paden onbegaanbaar: de hoogteverschillen, de regen, de modder, de verdwenen krachten in de benen. Het zal je verbazen hoeveel je kan afzien in zo weinig kilometers.” Zelda haalt de streep die getrokken is op het pleintje in het bescheiden Windwardside. Eilandbewoners klappen en juichen uitbundig voor hun helden. De Nederlandse blijkt tweede te zijn geworden bij haar debuutwedstrijd. De prijs: een gratis overnachting op Saba. “Ik heb meteen een hotelkamer geboekt zodat ik in 2019 weer kan meedoen aan de Hell’s Gate Triathlon.” De organisatie verwelkomt 19 januari ook andere deelnemers die ‘de hel’ durven trotseren.