Sikkeneuren is niet aan Jelle besteed, al lang blij dat hij de crash overleefde. Twee jaar geleden zocht én vond hij een nieuw doel: een Ironman volbrengen, inclusief kwalificatie voor Hawaii. “Soms voel ik me net een gorilla”, zegt Jelle tijdens een ruim twee uur lange duurrit over de Utrechtse Heuvelrug, zittend op zijn strakke Argon18. Groot, sterk en oppermachtig, bedoelt de Utrechter er mee te zeggen. “Een gorilla met een hartslagmeter”, voegt hij daar grijnzend aan toe.

Jelle vindt het machtig om – tijdens een duathlon- of triathlonwedstrijd – een tikkie uit te delen aan een tegenstander. Letterlijk. “Ik vind het mooi, keihard fietsen, met niets anders dan het geluid van een dicht achterwiel. Wanneer ik een tegenstander in het vizier heb, kruip ik langzaam dichterbij. Op het moment dat ik er naast zit, schakel ik een tandje bij. Dan hoor je dat tikkie. D’r op en erover. Dát gevoel hè, dat is zo lekker.”

Jelle Lugten (18 januari 1991) kan fietsen. Snoeihard fietsen. Als 17-jarig jochie werd hij niet voor niets Nederlands kampioen tijdrijden. Jelle – geboren en getogen in Gouda – bleek echter vooral over goede klimbenen te beschikken. Als wielertalent schreef hij Ferrières-Remouchamps in de Belgische Ardennen op zijn naam, hij won een meerdaagse wedstrijd in de Franse Alpen. Jelle, opgeleid bij het Goudse Excelsior, fietste op dat moment bij Restore Cycling in Pijnacker.

Zijn talent bleef niet onopgemerkt, meerdere grote Nederlandse teams wilden hem inlijven. Jelle besloot echter voor het avontuur te kiezen. Hij toog naar Zuid-Frankrijk, om zich aan te sluiten bij de Amical Velo Club Aix-en-Provence (AVCA). Voor een wielrenner met een passie voor bergen een prachtkans natuurlijk. AVCA had bovendien een samenwerkingsverband met het procontinentale team van Cofidis. Mocht Jelle inderdaad grote sprongen kunnen maken, dan lag een profcontract in het verschiet. Jelle kreeg een appartement in het prachtige Aix-en-Provence en kon zich volledig focussen op het verwezenlijken van zijn droom: ‘het winnen van de gele trui in de Tour de France’, om zijn eigen woorden te gebruiken.

Het liep anders. Jelle had goede benen, op 28 februari 2010. Die zondag stond hij aan de start van de GP de Rocheville. De wedstrijd stond eigenlijk niet in zijn agenda, maar een teammaatje was ziek. Daarom vroeg de ploegleider op het allerlaatste moment of Jelle wilde starten. Jelle had een dag eerder ook gereden, maar dat boeide hem niet. Hij voelde zich sterk, hij wilde koersen. Jelle kan zich niets meer herinneren van deze dag. Hij heeft alles van horen zeggen.

Samen met een Franse renner nam hij een voorsprong op het peloton. In de afdaling ging het mis. Gruwelijk mis. De Nederlandse belofterenner in Franse dienst knalde frontaal op een tegemoetkomende auto. De bestuurder schijnt alle stoptekens van verkeersregelaars in de wind geslagen te hebben. De Franse medevluchter kon de auto nog maar net ontwijken. In kritieke toestand is Jelle met een traumahelikopter naar een ziekenhuis in Nice gevlogen. Met onder meer een schedelbasisfractuur en gebroken ruggenwervels is hij anderhalve week in coma gehouden. In totaal heeft hij een maand in het ziekenhuis in Nice gelegen.

Op de vraag of hij nog steeds bang is op de fiets wanneer hij een tegenligger ziet, antwoordt hij resoluut nee. “Ik kan me namelijk echt niets van het ongeluk herinneren. Het zou kunnen hè, dat ik angst voelde op het moment dat die auto op me afkwam en ik wist dat ik er op zou klappen. Maar ik wéét het gewoon niet.”

Jelle kan zich de dag vóór het ongeluk nog wel goed voor de geest halen. “Ik had aan een wedstrijd meegedaan. Geen podiumplek, maar ik eindigde wel redelijk voorin. Het regende na afloop. Ik weet nog dat ik in de auto van de ploegleider zat, met een deken over me heen. Dat voelde aangenaam. Dat is mijn laatste herinnering.” Een maand na het ongeluk ging Jelle terug naar Nederland. De eerste weken lag hij in het UMC Utrecht, om daarna te verhuizen naar de Hoogstraat, een revalidatiecentrum in Utrecht. “Lopen, praten, slikken, ik moest het allemaal weer leren. Vooral praten ging moeilijk, mijn stembanden waren helemaal verrot door het vele intuberen. En ik was een hark, ik woog bijna niks. Wat een klotenperiode was dat. Ik heb veel gehuild.”

Jelle zag in dat hij nooit meer dezelfde persoon zou worden als vóór het ongeluk. Hij bleef gelukkig fietsen en vond langzaam het plezier weer terug. Intussen had het voormalig wielertalent een nieuw doel voor ogen: het volbrengen van een Ironman. Hij stond 15 september aan de start van Ironman Wales. Winnen is geen doel op zich, maximaal presteren wel. “Ik hoef de binnenbocht niet te nemen, snap je wat ik bedoel? Ik streef naar het ultieme gevoel dat ik mijn eigen lichaam tijdens maximale inspanning onder controle heb. Ik noem het ontspanning tijdens inspanning. De keren dat ik dat gevoel heb, komt weinig voor. Maar als het er is, voel ik mij fantastisch.” Jelle wil zich heel graag kwalificeren voor Hawaii. Of het lukt? Hij heeft geen idee. “Ik weet niet wie mijn tegenstanders zijn, ik wil het ook niet weten. Ik ga uit van mijn eigen kracht. Ik ga starten en zie wel waar ik eindig.”

De Utrechter kan nog steeds razendsnel fietsen. Weinig Nederlandse triatleten die sneller trappen dan Jelle. Ook is hij een sterke loper. Een losse marathon loopt hij binnen de drie uur. Zijn PR op een halve marathon: 1.15 en een beetje. “Op mijn zesde zat ik al op atletiek hè? Dus ik kan heus wel rennen.” Zwemmen doet hij nu anderhalf jaar, maar ook dat onderdeel krijgt hij aardig onder de knie. Hij is weliswaar Nederlands kampioen duathlon, maar voelt zich op dit moment vooral triatleet. Jelle is nog steeds bloedfanatiek als sporter, wil het maximale uit zichzelf halen, maar hij is ook een realist. “Als ik een week voor Ironman Wales een blessure krijg, dan is dat gewoon pech hebben. Dan start ik niet. Er komt wel weer een volgende Ironman op mijn pad. Voor het ongeluk keek ik daar toch echt anders tegenaan.”

Op de vraag of Jelle zich bewust is van zijn beperkingen, moet hij goed nadenken. Ja en nee, zegt hij. “Ik vind het moeilijk als ik in een nieuwe omgeving terecht kom. Dan ben ik een beetje van slag.” De term NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel) is een teer punt. Hij heeft het, maar wil er niet aan. “Ik blokkeer het. Weet je waarom? Omdat ik dan alles wat niet goed gaat, onder de noemer NAH kan scharen. Dat vind ik te makkelijk. Ik negeer het. Ik wil ook niet zielig gevonden worden.”

De Tour, Vuelta of Giro: Jelle volgt het wielrennen op de voet. Nee, hij heeft er geen enkele moeite mee om naar profrenners te kijken waar hij in het verleden tegen geracet heeft. Bij het zien van een bergetappe zit hij op het puntje van zijn stoel. Zonder wroeging. Met sommige jongens heeft hij nog contact. Wanneer profrenner Dylan van Baarle in het land is, fietsen ze samen regelmatig een rondje over de Utrechtse Heuvelrug. Ze fietsen stevig door, maar maken ook lol. En altijd drinken ze een snelle espresso onderweg. “Zo’n espressostop duurt een paar minuten. Lekker, maar snel weer door.”