Gezondheid

Go
green(er)

Leestijd: 8 min

Een beter milieu begint bij jezelf, maar hoe begin jij zelf aan een beter milieu? In de voedingsrubriek kijken we ditmaal ook naar de wereld om ons heen. En we houden het vooral lekker praktisch. Streng en ingewikkeld doen kan altijd nog.

 

Triatleten staan niet per se bekend om hun duurzame levensstijl. We vliegen de wereld over voor races, zijn compleet materiaalgek en gelletjes komen nu eenmaal in plastic verpakkingen – die we ook nog eens massaal in de mooiste gebieden achterlaten. Dat kan toch ook anders? Kun je, zelfs zonder al te veel concessies aan je trainingen en wedstrijdschema te doen, toch iets bewerkstelligen om duurzamer door het leven te gaan?



Plogging

In de hardloopwereld is het al een tijdje aan de gang, de eerste triatleten doen het nu ook. Bij het Utrechtse Heuvelrug Triathlon Team weten ze er alles van. Onlangs gaf ook Rachel Klamer aan dat ze regelmatig aan het ploggen gaat als ze aan het trainen is. Wat het is? Plogging komt van het Zweedse woord plocka upp wat oppakken betekent. Het is simpelweg het oppakken van vuilnis dat je tijdens je trainingsronde tegenkomt om dit vervolgens weg te gooien. Dat je niet gaat ploggen tijdens een zwarte temposessie begrijpen we best. Maar als je een rustige duurloop aan het doen bent, kan het geen kwaad om eens te stoppen.

Don’t litter!

Elke organisatie drukt het ons op het hart. Bij de meeste wedstrijden kun je zelfs een tijdstraf of zelfs een DQ krijgen. Toch zal je er versteld van staan hoeveel verpakkingen van gels, energierepen of andere sportvoeding tijdens een wedstrijd achter blijven op het parcours. Stop ze terug in het bakje waar ze vol vandaan komen, stop ze achterin je trisuit als je daar een zakje hebt of stop ze onder het broekrandje. Je hoeft er echt niet de hele wedstrijd mee rond te rijden. Bij de volgende verzorgingspost kun je ze weer achterlaten in de litterzone.

'Je kunt er natuurlijk voor kiezen om alleen nog maar wedstrijden dicht bij huis te doen. Toch vliegen? Dan graag CO2-neutraal.'

Vlieg bewuster

Je kunt er natuurlijk voor kiezen om alleen nog maar wedstrijden op fietsafstand van huis te doen. Heb je toch een droomreis voor de boeg, kijk dan of je er met je fiets per trein kunt komen. Alsnog vliegen? Dan graag CO2-neutraal. Vrijwel elke luchtvaartmaatschappij biedt daartoe tegenwoordig de mogelijkheid door een kleine bijdrage te leveren. KLM was een van de eerste luchtvaartmaatschappijen die dit aanbood met hun CO2ZERO-programma. KLM biedt een overzicht waarin je precies ziet hoeveel brandstof er nodig is voor elke passagier en hoeveel CO2 er vrijkomt bij het vervoeren van een passagier.

Om je vlucht te compenseren hoef je overigens niet diep je buidel te tasten. Het ingezamelde geld wordt geïnvesteerd in de CO2-verminderingsprojecten waarmee KLM in 2018 al 17% minder CO2-uitstoot wist te realiseren. Vlieg je bijvoorbeeld van Amsterdam naar Madrid om daar mee te doen met de Challenge? Dan betaal je voor de 1630 vliegkilometers €2,12 per persoon. Veel moeite hoef je er ook niet voor te doen, je klikt simpelweg de optie CO2ZERO aan wanneer je boekt.

Als triatleet eet je waarschijnlijk heel wat meer dan de gemiddelde Nederlander. Dat betekent dat wij met z’n alleen best een grote invloed uit kunnen oefenen op de voedselketen en de duurzaamheid daarvan. Met een aantal simpele stappen kun je jouw carbon foodprint (je voedselafdruk) als het aankomt op eten behoorlijk verkleinen. Twee manieren waarop je foodprint het meest kunt beïnvloeden: minder vlees eten en minder eten weggooien. Ook al train je dagelijks, meerdere keren, vlees heb je niet elke dag nodig.

Ten aanzien van het soort eiwit of het eiwitgehalte heb je vlees niet eens nodig en kun je jouw volledige behoefte ook halen uit peulvruchten, volkoren granen, groenten en fruit. Naast eiwit bevat vlees natuurlijk ook andere voedingsstoffen die belangrijk voor ons zijn zoals de B-vitamines, ijzer en bijvoorbeeld zink. Die kan je ook uit plantaardige voeding halen, mits je wel heel bewust de juiste keuzes maakt en goed combineert. We pleiten er dan ook niet voor dat je helemaal stopt met het eten van vlees. Maar mag het een dagje minder? Door één dag geen vlees te eten, bereik je namelijk hetzelfde als 1250 kilometer minder autorijden en je bespaart het water van een maand douchen (in het geval van rundvlees).

Koude pastasalade

Minder eten weggooien? Dat komt vooral neer op goed plannen, restjes hergebruiken en de koelkast of vriezer zijn werk laten doen. Gooi vooral restjes pasta, rijst of aardappels niet weg. Want wist je dat je daarmee niet alleen het milieu, maar ook je gezondheid een handje helpt? Afgekoelde pasta, rijst en aardappels (en zelfs brood dat is ingevroren en eventueel geroosterd) veranderen namelijk van samenstelling. Er ontstaat meer resistent zetmeel. Dit zetmeel is een goede voedingsbron voor onze darmbacteriën en draagt zo bij aan een betere gezondheid. Een koude pasta-, rijst- of aardappelsalade is zo een perfecte lunch. Zeker als je later op de dag nog een pittige training voor de boeg hebt.

Andere manieren waarop je jouw voedselafdruk kunt verminderen: drink minder frisdrank en vruchtensap uit pak of blik, kies zoveel mogelijk voor groenten en fruit uit de buurt en uit het seizoen, neem je eigen tassen mee naar de winkel en kies voor los fruit (in plaats van verpakt), en beperk de inname van kaas. Wil je weten hoe jouw voedselafdruk er nu uitziet? Op de site van het Voedingscentrum kun je een korte test invullen. Je krijgt na afloop meteen te zien hoe je jouw voedselafdruk kunt verkleinen.

Wat is je foodprint?

Je foodprint, of voedselafdruk is de plek die jouw levensstijl inneemt in de wereld als we rekening houden met de ruimte en het energieverbruik dat nodig is om al jouw eten te produceren, bereiden en verbouwen. Een voedselafdruk van 0.9 ha wordt gezien als een duurzaam voedingspatroon. Heb je een afdruk van minder dan 1.8 ha voor je totale levensstijl dan gaat het om een duurzame levensstijl. Daar wordt dus ook je vervoer, je afval en bijvoorbeeld hoe lang je doucht in meegenomen. Die 1.8 ha staat namelijk voor de totale leefruimte op aarde, gedeeld door het aantal inwoners. Het meest duurzame dieet zou uitgaan van 43 gram vlees per dag (vooral kip), 250 gram zuivel, 300 gram groente en 200 gram fruit. In plaats daarvan eet de gemiddelde Nederlander 98 gram vlees, 333 gram zuivel, 143 gram groente en 113 gram fruit.

7 kleine stappen

Wil je nog iets meer doen voor het milieu maar dan wel triathlon-proof?

Stap 1

Maak je eigen sportdrank: kant-en-klare sportdrank in plastic flessen levert veel afval op. Een simpele manier om de hoeveelheid afval te verminderen is door je eigen sportdrank te maken uit grotere potten sportvoeding. Zo heb je voor 30 porties sportdrank maar 1 pot nodig in plaats van 30 plastic flesjes.

Stap 2

Koop shampoobars: shampoobars zien eruit als zeepjes en komen zonder verpakking (of met een herbruikbaar bakje). Met een shampoobar van zo’n 50 gram kun je wel een maand of twee doen. Dat scheelt op een jaar toch al gauw 12 flessen shampoo. Extra voordeel: deze bars zijn ideaal mee te nemen op reis. Want: niet vloeibaar (ze mogen dus in je reisbagage) en ze wegen minder.

Stap 3

Kies voor (gedroogd) fruit. Wil je iets doen voor je gezondheid en het milieu? Neem tijdens je trainingen dan eens (gedroogd) fruit in plaats van energierepen of gels. Zeker bij (langere) rustige ritten of looptrainingen is (gedroogd) fruit een prima vervanger voor sportvoeding. Een energiegel is vrijwel een-op-een te vervangen door een banaan en een energiereep van 55 gram kun je net zo goed vervangen door 4 gedroogde vijgen of 6 gedroogde dadels.

Stap 4

Onderweg met de trein of auto iets drinken? Neem je eigen beker of bidon mee. Daarmee sla je heel wat vliegen in een klap. Ten eerste verminder je zo je afval door geen gebruik te maken van een plastic of papieren cup. Ten tweede bieden veel koffieketens je korting als je een eigen beker meeneemt (bij de Starbucks krijg je bijvoorbeeld €0,30 korting als je een eigen beker meeneemt, en bij de Kiosk op het station €0,25). Nog niet overtuigd: jij wilt natuurlijk wel pronken met je deelname aan die ene gave triathlon. Dat kan mooi door je merchandise beker van het event overal mee naar toe te nemen. Die kocht je trouwens pas nadat er een andere mok in je keuken stuk gevallen was, toch?

Stap 5

Neem de fiets. Moeten we deze nog uitleggen? Een werk­afspraak, date of bezoek aan de markt kan natuurlijk prima op de fiets. Rustige extra ritjes, bovenop je trainingsschema zijn een ideale manier om te herstellen, extra rustige kilometers toe te voegen of om nog wat gewicht kwijt te raken. Met elke 25 kilometer die jij extra fietst in plaats van in de auto zit bespaar je 5,5 kg CO2 en verbruik je ook nog eens gemiddeld zo’n 400 kcal extra.

Stap 6

Ga naar een verpakkingsloze winkel (of de markt). Groenten, fruit, granen, pasta, rijst en peulvruchten komen in de meeste supermarkten met heel wat verpakkingsmateriaal. Terwijl het juist ook de producten zijn die er in menig triathlonhuishouden met kilo’s doorheen gaan. Wil je jouw afvalberg verminderen? Bezoek de markt of ga naar een verpakkingsloze winkel. Je neemt je eigen bak, blik of pot mee en vult deze met bijvoorbeeld rijst uit grote bakken. Via het Zero Waste Project online kun je locaties bij jou in de buurt vinden.

Stap 7

Red een maaltijd. Ook met deze tip bereik je meerdere doelen in tegelijk. Met de app Too Good To Go app betaal je een klein bedrag om bij de lokale bakker, supermarkt of bijvoorbeeld traiteur maaltijden of producten te redden die bijna of net over de datum zijn maar nog prima te eten. Niet alleen voorkom je zo verspilling, je bespaart ook in kosten, eet weer eens wat anders (variatie is heel belangrijk voor onze gezondheid) en je hebt meteen een goede reden om nog een extra stukje te fietsen of wandelen als je jouw maaltijd op gaat halen.


 

Dit artikel verscheen in Transition Magazine #23

Deel dit artikel


Miriam van Reijen

Voedingsdeskundige van Transition. Schrijft verhalen over alles wat met triathlon en voeding te maken heeft.

Nog niet
ingeschreven?

De redactie van Transition houdt jou graag op de hoogte van nieuwe artikelen, tips van onze Makers en sneak previews van nieuwe edities van het online magazine.