Twaalf hele triathlons in twaalf maanden in twaalf Nederlandse provincies. Het plan van Han Poppema klinkt mythisch en dat is het misschien ook wel. Het weerhoudt de docent lichamelijke opvoeding niet van de uitvoering. Groningen en Zuid-Holland zijn al afgevinkt in de koude donkere maanden januari en februari en hij heeft alleen nog maar meer zin gekregen in de rest van het avontuur.

Als er een cursus bestond voor het verwerken van tegenslagen en teleurstellingen, zou Han Poppema (51) het beste jongetje van de klas zijn. De triatleet – al is deze benaming eigenlijk te bescheiden voor zijn plannen – kreeg in het najaar voor de zevende keer te horen dat hij was uitgeloot voor de Norseman. De loodzware triathlon in Noorwegen was bijna een decennium lang een droom voor hem. Net als voorgaande jaren baalde Poppema, maar dit keer besloot hij het heft in eigen hand te nemen.

Wie denkt dat de grenzen in deze extreme sport zijn bereikt, heeft het mis. De Triple Dutch, waarbij in een jaar drie Nederlandse hele triathlons worden gedaan, is voor Poppema niet genoeg. Het kan altijd gekker, langer, sneller, gewaagder en origineler. Poppema gaat over limieten die anderen tegenhielden met zijn project TwaalfTwintig.

Het plan van twaalf hele triathlons in twaalf maanden in twaalf provincies in 2020 is zijn eigen idee. Een idee om zijn teleurstellingen te verwerken. Bij de vorige afwijzingen van Norseman kwam Poppema in een zware periode terecht. Dit keer had hij bij voorbaat al een plan B bedacht. De uitwerking was er niet, maar de basis stond in zijn hoofd al. Poppema: “Je kan overal in Nederland zwemmen, fietsen en hardlopen Waarom zou je dan altijd betalen voor een georganiseerd evenement?”

Aan ervaring geen gebrek. Op zijn sportieve curriculum vitae prijken naast kleinere en kortere expedities vier hele triathlons in Almere, de Swissman Xtreme Triathlon, Austria eXtreme Triathlon en de ICON Xtri in Italië. “Het nadeel van deze prachtige evenementen is dat daarna mijn wereld totaal in elkaar stortte. Want wat moest ik? Het zijn zulke grote belevenissen, inclusief de lange voorbereiding en de reis die je er voor maakt. Nu heb ik elke maand een nieuwe uitdaging. Het is tegelijk de oplossing voor mijn jaarlijkse zwarte gat. Bovendien houd ik van nieuwe avonturen. Hoe extremer ze zijn, hoe mooier ik het vind.”

Naast triathlons is sportmaniak Poppema in de winter actief bij obstacle runs. In zijn leeftijdscategorie behoort hij tot de wereldtop. In 2018 klokte hij de tweede tijd bij de vijftigplussers. Er lijkt geen rem op deze man te zitten. De ICON Xtri in Italië gaf indirect de laatste aanzet tot TwaalfTwintig. Voor de race werd Poppema gevraagd zijn grootste nachtmerrie op een papiertje te schrijven. Zonder grote overpeinzingen schreef hij ‘being unable to sport’ op. Pas na thuiskomt vond hij het briefje in zijn zak.

Na de waanzinnige uitdagingen in het buitenland merkte Poppema dat zijn belastbaarheid hoger lag dan bij de gemiddelde triatleet. Een combinatie van aanleg en training, denkt hij. Na zware inspanningen voelde de inwoner van Linschoten zijn pezen een beetje trekken, maar een naam mocht het niet hebben. Blessures kreeg hij nooit en binnen een paar dagen kon hij weer op volle kracht zijn trainingen afwerken.

Bij zo’n sportlichaam paste een extremere dan extreme uitdaging. Als er wel sprake is van spierpijn in de benen gebruikt Poppema het adagium van de alcoholist die een kater na een heftige avond in de kroeg bestrijdt met biertjes in de ochtend. “Wanneer je spierpijn hebt, moet je de veroorzakende beweging weer maken. Dus na een triathlon ga ik de volgende morgen een rustige duurloop doen. Dan is de stramheid snel verdwenen.”

Tijdens het project TwaalfTwintig wordt Poppema bijgestaan door Erik en Jorèn Kroon. Vader en zoon zijn verenigd in het bedrijf Punch Creative en samen zijn zij verantwoordelijk voor de uitingen in de media, zoals persberichten, een website, filmproducties, een podcast en nieuwsartikelen en voor de hele organisatie. Die gaat het hele jaar door, want aan een langetermijnplanning wordt niet gedaan. Elke maand staan ze voor dezelfde uitdaging: waar en wanneer volbrengt Poppema zijn volgende triathlon? Datum, locatie en route worden per maand bepaald.

Het streven voor de vader van drie kinderen is in het eerste weekend van elke nieuwe maand te starten. Na de datum kiest hij als tweede de provincie en daarna pas analyseert hij potentiële routes. Waar hij in mei of juni sport is niet bekend, laat staan in oktober of november. Strenge regels zijn er niet voor het parcours. Poppema moet kunnen zwemmen, fietsen en lopen. “Al ga ik niet zwemmen in een zwembad. Buitenwater vind ik prachtig, ook al is het koud.” Vanwege de onvoorspelbaarheid van de Nederlandse winter bewaart Poppema een paar kustprovincies voor de laatste twee triathlons. Wanneer het vriest en meren en sloten vol ijs liggen, is zeewater de enige mogelijkheid om buiten te zwemmen.

In Groningen was begin januari de eerste triathlon. Poppema woonde daar jaren en kent de wegen. Gekozen werd voor een fietsroute met een aanloop van 60 kilometer en daarna zes omlopen van 20 kilometer. Dat was achteraf gezien te veel herhaling. Poppema: “Ik ben van de drierondjestheorie. Een grote lus van 180 kilometer duurt gevoelsmatig te lang en veel kleine rondjes achter elkaar is mentaal ook moeilijk. Wanneer je vier ronden moet rijden, ben je na twee pas op de helft. Daarom probeer ik de komende maanden trajecten te kiezen met een aanrijdstuk, gevolgd door drie rondjes.”

Poppema houdt van indelen en mentale spelletjes, zoveel is duidelijk. De marathon hakt hij ook in stukjes. Drie keer tien kilometer en dan nog twee keer vijf kilometer. Zo stiefelde hij naar de finish in Groningen en Rotterdam. Dan is het geheel te overzien, vindt hij.

Zuid-Holland was als tweede aan de beurt. Waar in Groningen nog bij vijf graden watertemperatuur werd gezwommen, was in de Reeuwijkse Plassen deze temperatuur al opgelopen tot tien graden. In een golfsurfpak doorstond hij lachend de kou. Weersomstandigheden hielden de leraar van het Kalsbeek College niet tegen. Toen niet, nu niet en in de komende maanden niet.

In beide edities tot nu toe kreeg hij hulp. Niet alleen van vader en zoon Kroon, ook naaste vrienden Jan Gras en Co van Eck, die hij beiden al jaren kent, sloten tijdens de tochten aan. De leraar vindt het geen probleem als andere triatleten mee zwemmen, fietsen of lopen. In Zuid-Holland haakte zelfs een groepje wielrenners aan en in Groningen beukte hij langs de eindeloze rij weilanden tegen de straffe wind in kop over kop met een van zijn beste vrienden. “Dat was vooraf wel een van de grootste dilemma’s. Hoe puriteins wil je deze triathlons doen? Alleen of met anderen? Ik hoop zelf elke editie op gezelschap.”

Stiekem vindt Poppema dit triathlonjaar eenvoudiger dan voorgaande jaren waarin hij veel harder trainde richting het piekmoment van een extreme wedstrijd in het buitenland. Hij houdt immers ook van snowboarden, surfen, klimmen, suppen, fitness en judo. “Ik train nu een beetje tussen de bedrijven door. De eerste week na een hele triathlon doe ik niks. Dat is moeilijk voor een persoon als ik, want zodra het kan sta ik buiten te sporten.”

“Als ik zelfs met touwen niet binnenshuis gehouden kan worden, ga ik in die week wandelen of suppen. Dan ben ik toch mijn energie kwijt. Na een week ga ik een keertje lopen, ongeveer tien kilometer. Een stuk fietsen kan ook. Na twee weken heb ik een piekmoment met een paar stevige trainingen en vervolgens bouw ik weer af. Rusten voor de volgende hele triathlon.”

Het deert Poppema niet dat hij door bekenden voor gek wordt verklaard. “Een groter compliment kunnen ze mij niet geven. Op school roepen de kinderen dat ook wel eens naar mij, maar daar is over het algemeen weinig voor nodig. Een leraar is al snel gek. Ze noemen mij op school vaak Erben Wennemars. Ik lijk niet alleen op hem, ik ben net zo druk. Ik probeer veel meer te zeggen dan mogelijk is in de beschikbare tijd.”

Na de twaalf triathlons gaat Poppema niet op zijn lauweren rusten. Een zwart gat gaat niet aan de orde zijn. Poppema heeft al een doel voor de wintermaanden aan het einde van 2020 en het begin van 2021: “Trainen voor de obstacle runs. Ik wil nog eens wereldkampioen worden.”

Volg Han Poppema en zijn project TwaalfTwintig ook op Facebook en Instagram.