Covid-19,
lastpak voor
de triatleet
Kortademigheid en vermoeidheid, triatleten die besmet zijn geraakt met covid-19 zullen de klachten herkennen. De nasleep kan lang duren en daarmee je trainingen flink dwarsbomen. Huisarts en hoogleraar Jochen Cals en sportarts Guido Vroemen vertellen wat je (niet) moet doen. Ook om besmetting te voorkomen, want het virus ligt nog steeds op de loer.
De één heeft het coronavirus van dichtbij meegemaakt of zelfs aan den lijve ondervonden, voor de ander was en is het een ver van zijn bed show. Jochen Cals behoort als huisarts in Sittard (en tevens bondsarts van de NTB) zeker tot de eerste categorie. “In mijn omgeving is het er ruw aan toe gegaan. De laatste cijfers tonen aan dat 10% van de Limburgers in contact is geweest met covid-19. In de rest van Nederland, met uitzondering van Brabant, ligt dat percentage iets lager, maar feit is dat het virus heel veel mensen heeft getroffen.”
Fysiek sterk
Daarbij benadrukt Cals wel dat jonge mensen nauwelijks klachten krijgen. “Er zijn uitzonderingen natuurlijk, maar over het algemeen kun je zeggen bij covid-19: hoe jonger, hoe beter. Met name ouderen worden getroffen.” Sportarts Guido Vroemen beaamt dat en merkt op dat de fysiek sterke triatleet minder risico loopt. “De hele ernstige gevallen die we hebben gezien deden over het algemeen niet aan triathlon. Voor deze sport moet je hard werken. Het bijkomend voordeel daarvan is dat je fysiek goed in elkaar zit.”
Dat betekent niet dat triatleten ‘safe’ zijn. Zo begeleidt Vroemen ook enkele (professionele) sporters die besmet zijn geraakt met het virus. De klachten varieerden van lichte verhoging tot hoge koorts en van een klein beetje benauwdheid tot totale futloosheid. “Belangrijk voor het hervatten van de trainingen is dat je eerst goed uitgerust bent en geen ziekteverschijnselen meer hebt”, vertelt Vroemen.
“Ook het dagelijks leven van een atleet speelt een belangrijke rol. Heb je een drukke baan en/of gezin, dan duurt het herstel langer.”
Guido VroemenMet een van zijn mountainbikers heeft Vroemen vervolgens eerst een week lang alleen maar aan de aerobe basis gewerkt. “Daarmee hebben we een goede start gemaakt. Het ging met de dag beter. Uiteindelijk is zij er heel goed uitgekomen en heeft zelfs alweer een wedstrijdje gewonnen.” Maar Vroemen begeleidt ook een hardloopster die positief is getest en daar gaat het veel moeizamer. “Zij heeft weinig energie en is nauwelijks vooruit te branden. Dat beeld zien we vaker. Uiteraard speelt ook het dagelijks leven van een atleet daarin een belangrijke rol. Heb je een drukke baan en/of gezin, dan duurt het herstel langer. Topsporters hebben de mogelijkheid om meer tijd voor herstel in te plannen.”
Infectiepreventie
De keerzijde is dat topsporters meer risico hebben op infecties, merkt Cals op. “En infectieklachten vergroten de kans dat je niet goed presteert.” Een goede infectiepreventie is volgens de huisarts topsport. “Train jezelf daarin! Daar zul je de komende jaren profijt van hebben. Of het nu gaat om corona of een gewone griep of verkoudheid… door de hygiëne hoog te houden, verklein je de risico’s aanzienlijk. Met name handen wassen is daarin absoluut bewezen effectief. Mocht je toch klachten krijgen, laat jezelf dan testen. Daar zijn nu brede mogelijkheden voor.”
Opvallend aan covid-19 is dat het virus zich heel erg richt op het longweefsel. “Daar zullen atleten die positief testen de grootste beperking in ervaren”, zegt Vroemen. “Je hebt tenslotte zuurstof nodig om te presteren. Daarbij geldt wel dat hardlopen de meeste energie vergt. Fietsen is alweer veel makkelijker te doseren. Ook is het zo dat bij atleten met een hele sterke conditie (VO2max > 60 ml/min/kg) een daling van 10 ml/min/kg relatief minder invloed heeft dan bij iemand met een VO2max van 40 ml/min/kg. Atleten met minder longinhoud zullen dus sterker de gevolgen van covid-19 ervaren.”
Ademhaling
Veel voorkomende klachten zijn in dat geval een laag energiepeil en druk op de borst. Het laatste kan volgens Vroemen ook met een verkeerd ademhalingspatroon te maken hebben. “Mensen met corona gaan vaak oppervlakkiger ademen. Een meer diepe ademhaling is dan belangrijk.” Verder is het volgens de sportarts essentieel om goed te luisteren naar het lichaam. “Ga vooral niet tegen heug en meug trainen als je weinig energie hebt. Daarmee teer je verder in op je toch al lage reserves. Ga trainen om te weten of de vermoeidheid tussen je oren of in je lijf zit. Wordt het na 10-15 minuten lopen of 20-30 minuten fietsen niet beter, keer dan direct om naar huis.”
“Triathlon is een buitensport en buiten is het risico op besmetting met covid-19 heel erg klein. Wedstrijden betekenen echter ook reizen. Een mondkapje dragen is dan zinvol.”
Jochen Cals
Wanneer het lichaam weer toe is aan wat triathlontraining, dan is het volgens Vroemen belangrijk te beginnen met weinig. “Volg eerst een beginnersschema waarbij je een minuut hardlopen afwisselt met een minuut wandelen. Beoordeel vervolgens goed wat het effect is op je lichaam. Heb je de dag erna geen last, dan kun je de training langzaam uitbouwen. Houden de klachten als gevolg van covid-19 weken lang aan? Dan kan het zinvol zijn om de longfunctie en VO2-opname (de snelheid van zuurstofopname) te bepalen door middel van een inspanningstest. Dan weet je waar je staat en waar je naar toe kunt werken.”
En wanneer weet je als triatleet of het lichaam weer klaar is om te racen? “Dat is een geleidelijk proces”, legt Vroemen uit. “Zodra je klachtenvrij bent, kun je langzaam gaan opbouwen en je trainingen steeds iets zwaarder maken. Op een gegeven moment voel je vanzelf dat je de tempo’s en prestaties van ‘vroeger’ benadert. Ga op zoek naar dat soort ijkpunten.”
Risico’s reizen
Uiteraard is het zaak virusbesmetting zo veel mogelijk te voorkomen, voor jezelf en je omgeving. Zolang er geen vaccin is, lijkt een tweede coronagolf onvermijdelijk. Daarbij zullen de doorgaans reislustige triatleten, vanwege het grote wedstrijdaanbod in het buitenland, ieder voor zich moeten bepalen welke risico’s aanvaardbaar zijn. Cals: “Triathlon is een buitensport en buiten is het risico op besmetting met covid-19 heel erg klein. Wedstrijden betekenen echter ook reizen. Een mondkapje dragen is dan zinvol, aangezien het virus wordt overgedragen via mond, neus en handen.” Verder is het volgens Cals ook zo dat vliegen veiliger lijkt dan busvervoer. “De lucht in een vliegtuig wordt gefilterd door speciale filters die ook worden gebruikt in ziekenhuizen. Deze vangen allerlei bacteriën en virussen op. Je sluit echter niets uit en ook in dit geval verkleint een mondkapje de risico’s.” Tot slot geldt het algemene advies ook voor triatleten: vermijd gesloten ruimtes waar veel mensen zijn en houd afstand. Dat vergroot de kansen om ongehinderd te zwemmen, fietsen en lopen.
Jeannet Pennings
Hoofdredacteur van Transition Magazine en zelf amateur triatleet. Schrijft over training, gezondheid en triathlon als lifestyle.
Nog niet
ingeschreven?
De redactie van Transition houdt jou graag op de hoogte van nieuwe artikelen, tips van onze Makers en sneak previews van nieuwe edities van het online magazine.
Deel dit artikel